Ma’lumotlar bazasining maqsad va vazifalari

12) Tashqi qatlam. Konseptual daraja
Tashqi daraja - bu ma'lumotlar konfiguratsiyasining oxirgi foydalanuvchi ko'rinishini aks ettiruvchi eng yuqori daraja .Har bir foydalanuvchi haqiqiy dunyoni o'zi bajaradigan ish turiga qarab o'ziga xos tarzda taqdim etadi. Haqiqiy dunyoning qolgan qismi uni qiziqtirmaydi. Kontseptual daraja - bu tashkilot tomonidan bazaga bo'lgan talablarni ifodalashga urinish. Va bu qatlamda ma'lumotlarni saqlash usullari haqida hech qanday ma'lumot bo'lmasligi kerak. Bu yerda aks ettirish kerak:
■ bazaga kiritilgan barcha subyektlar, ularning atributlari va munosabatlari;
■ cheklovlar;
■ ma'lumotlar haqida semantik ma'lumot;
■ xavfsizlik choralari va ma'lumotlar yaxlitligini ta'minlash to'g'risidagi ma'lumotlar.
13) Iyerarxik va tarmoq modeli ma’lumotlari
Iyerarxik model dastlab Cobol tilining ma'lumotlar tuzilmalarini umumlashtirish natijasida paydo bo'lgan. Iyerarxik modellarda ma'lumotlarni taqdim etishning asosiy tuzilishi daraxt shaklida bo'ladi. Iyerarxiyaning eng yuqori (birinchi) darajasida daraxtning ildizi deb ataladigan bitta shox mavjud. Ushbu shox ikkinchi darajali shoxlari bilan, ikkinchi darajali shoxlari uchinchi darajali shoxlari bilan ulanishlarga ega va hokazo. Iyerarxik ravishda tashkillashtirilgan ma'lumotlar bo'yicha quyidagi operatsiyalar aniqlanadi:
• Ma'lumotlar bazasiga yangi yozuv qo'shish.
• Oldindan olingan yozuv ma'lumotlarini o'zgartirish.
• Ba'zi yozuvlarni va barcha quyi yozuvlarni o'chirish.
• Yozuvni chiqarish;
Iyerarxik modelning keyingi rivojlanishi tarmoq modelidir. Tarmoq modeli har qanday elementni boshqa har qanday element bilan bog'lash mumkin bo'lgan tuzilishdir. Tarmoq ma'lumotlar bazasi boshqa yozuvlar jadvallariga aniq aloqalarni o'z ichiga olishi uchun bir-biriga bog'langan yozuvlar jadvallaridan iborat. Shunday qilib, yozuvlar to'plami tarmoqni hosil qiladi. Tarmoq ma'lumotlar bazasida ma'lumotlar bo'yicha quyidagi operatsiyalarni bajarish mumkin:
• Qo'shish - ma'lumotlar bazasiga yozuv qo'shish.
• Chiqarish - ma'lumotlar bazasidan yozuvni olish.
• Yangilash - ilgari olingan yozuv elementlarining qiymatini o'zgartirish.
• O'chirish - ma'lumotlar bazasidan yozuvni o'chirish.
• Guruh munosabatlariga qo'shish - mavjud yozuvni egasining yozuvi bilan bog'lash.