Sana____________________ Dars vaqti: 80 min Mavzu: Labaratoriya sharoitida nitrat kislota olish jarayoni
Dars turi: Labaratoriya Maqsad: Talabalarga nitrat kislotani ananaviy usulda labaratoriya mashg’ulotini o’tish jarayonini ko’rsatish
№
Darsning bosqichlari
Vaqt
1
Tashkiliy qism.Nazariy jihatdan talabalarga nitrat kislota olish jarayoni haqida ma’lumot berish
Nitrat kislotani labaratoriyada olish uchun kerakli reaktivlar va jihozlari bilan tanishish hamda texnika xavfsizligi qoidalari haqida ma’lumot berish.
10 daqiqa
4
Labaratoriya mashg’ulotining amalda bajarilish tartibi
40 daqiqa
5
Talabalarni labaratoriya mashg’ulotiga oid savollariga
javob berish.
10 daqiqa
6
Talabalarga o’tkazilgan labaratoriya mashg’ulotini mustahkamlash maqsadida o’qitish metodlaridan foydalanib Venn diagrammasi asosida sanoat va labaratoriya sharoitida HNO3 olish jarayonini o’rganish vazifa qilib berildi
10 daqiqa
Ishning maqsadi: Labaratoriyada nitrat kislota olish.
Dars jarayoni: Tashkiliy qism. Talabalarga nazariy jihatdan nitrat kislota olish jarayoni haqida ma’lumot berish.
Nitrat kislotaning fizik-kimyoviy xossalari.Nitrat kislota zichligi 1,53 gr/sm3, qaynash temperaturasi 86oC ga teng rangsiz suyuqlik.U suv bilan har qanday nisbatda aralashadi. Odatda tarkibida 68% HNO3 bo‘lgan, zichligi 1,4gr/sm3ga teng konsentrlangan nitrat kislota ishlatiladi. Azot oksidlarining HNO3 dagi eritmasi nitrooleum deyiladi.
Nitrat kislota kuchli kislotalar jumlasiga kiradi. U oksidlash xossalari nihoyatda kuchliligi bilan ajralib turadi. Konsentrlangan nitrat kislota metallar bilan o‘zaro ta’sir ettirilganda aytarilib NO2ga aylanadi, suyultirilgan nitrat kislota qaytarilib NO ga, juda suyultirilgan nitrat kislota esa Zn yoki Mg kabi aktiv metallar ta’sirida qaytarilib N2 ga aylanadi.