qoyilgan uwildiriqtm 1-2% gana jasap qaladi. Nasekomalarda
qoyilgan mayekten 0,3-0,5% gana jasap ketedi.
Adamlarda da uzaq waqitqa shekem jas balalar 61imi joqan
bolgan, medicina rawajlamwi menen olim birden kemeygen. Bul
bolsa awladlar jasawshdiq qiysiq sizigi tipinin ozgeriwine alip
keledi ham jer iuzi xaliq sammn artiwma yagniy «demografiyahq
jardiwga» alip keldi.
10-keste
Kekliktin jasap qaliw kestesi
(Shverdpireger, 1968)_______ ___________
Jasi,
jiUarda
T u rler sam
Nabit
boliw,
%
Populyaciya
-dagi
sam kalar
ulesi
Tirishiliktin
ortasha
kiitiletugin
uzaqhgi,
jillar
Jas
basinda
tiri
qalganlar
Usi jasta
nabit
bolganlar
0
1000
850
85
0,50
1,0
1
150
38
25
0,47
2,9
2
112
31
28
•
0,46
2,7
3
81
24
30
0,41
2,6
4
57
18
32
0,32
2,5
5
39
13
34
0,26
2,4
6
26
9
35
0,23
2,3
7
17
6
35
0,29
2,3
8
11
4
35
0,27
2,3
9
7
2
35
0,28
2,3
10
5
2
35
0,20
2,0
11
3
1
35
0
2,3
12
2
1
50
0
1,5
13
1
1
100
0
-
6liwshiliktin 3 tipi bar. 1-tipine
putkil omiri dawammda bir
formadagi 61im kiredi, yaki bir tegis nabit boliw guzetiledi, ol
eksponencial qiysiq sizigi menen belgilenedi. Bul tipten
oliwshilik hamme jastagi maqluqlarga birdey,
tek gana optimal
jagdayda mudami jasaytugm populyaciyaga tan. Bunday tiptegi
olim juda kem ushiraydi, yagniy putkil omiri dawammda
salistirmali kem nabit boliwi giizetiledi.
Bul grafikte baslamw
250
ham
generaciyamn nol mugdarman baslap bir tegis tuwri siziq
hasil qiladi.
2-tipi rawajlamwdm baslangish basqishmda joqari olim
menen
xarakterlenedi.
Kopshilik
osimliklerdin
maksimal
oliwshiligi tuqimnm ham nawshenin onip shigiw basqishmda jiiz
beredi. Haywanlarda bolsa - lichinka
fazasi ham jas awladlarmda
gezlesedi. Bunday populyaciyalarda oliw qiysiq sizigi vertikal oq
boymsha basmda-aq keskin paske tusip ketedi. Ulkeygen
formalan jaqsi qorgalgan ham shidamli boladi.
3-tipi ulken jastagi, asirese qartaygan tiirlerde joqari bolip, jas
maqluqlan salistirmah jagdayda az oledi. Bul tiptegi oliwshilik
lichinkalan topiraqta, suwda,
agash qabiqlannda jasaytugm
nasekomalarda bolip, olardm jasaw jagdaylan qolayli ham sirtqi
dushpanlannan jaqsi qorgalgan. Bul populyaciyadagi eh kem
nabit boliwma alip keledi. Awladlar sanmm waqitqa baylamsligm
belgileytugm bunday qiysiq siziq daslep gorizontal oqqa parallel
halda, keyin bolsa tez paske iyilip tusedi.
Populyaciyadagi individlerdm
tuwiliwi menen nabit boliwi
arasmdagi panq jasawshanliq dep qaraladi. Joqanda aytilgan
olimnin 3 tipi tiykarmda jasawshanliq qiysiq sizigi siziladi
(34-suwret).
251