Maqnit seli


  Sarğacın sarğıları nə qədər çox olarsa, yaratdığı maqnit sahəsi o qədər də güclü olar;  2



Yüklə 0,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/3
tarix02.01.2022
ölçüsü0,53 Mb.
#38400
1   2   3
maqnit-seli-fevral-2020-1

1.  Sarğacın sarğıları nə qədər çox olarsa, yaratdığı maqnit sahəsi o qədər də güclü olar

2.  Sarğacdakı cərəyan şiddəti artdıqda, sarğac daxilində maqnit induksiya vektoru da artır; 

𝒏

⃗⃗ 



 

𝒏

⃗⃗ 



 

𝑩

⃗⃗ 



 

𝑩

⃗⃗ 



 

𝒏

⃗⃗ 



 

α 

𝑩

⃗⃗ 



 

𝑩

⃗⃗ 



 

𝒏

⃗⃗ 



 

𝑩

⃗⃗  



𝒏

⃗⃗ 


 


3.  Cərəyanlı sarğac maqnitdir və onun qütbləri var: şimal və cənub.  

a)  Sarğacın şimal maqnit qütbü sabit maqnitin cənub qütbünə cəzb olunur.  

b)  Sarğacın şimal maqnit qütbü sabit maqnitin şimal maqnit qütbünü itələyir. 

 

 



Sarğac  daxilindəki  maqnit  sahəsinin  qüvvə  xətlərinin  istiqamətini  burğu  qaydası  ilə  təyin  edirlər:  əgər 

burğunun  dəstəyinin  fırlanma  istiqaməti  sarğacın  dolaqlarındakı  cərəyan  istiqaməti  ilə  üst-üstə  düşürsə,  onda 

burğunun irəliləmə hərəkətinin istiqaməti maqnit sahəsinin qüvvə xətləri ilə üst-üstə düşər.  

Beləliklə  cərəyanlı  sarğac  özünü  sabit  maqnit  kimi  aparır  və  iki  qütbə  malikdir:  cənub  və  şimal.  Maqnit 

sahəsinin qüvvə xətləri sarğacın bir ucundan daxil olur (sarğacın bu ucu cənub qütb adlanır) və digər ucundan çıxırlar 

(bu isə  şimal  qütbdür).  Sabit  cərəyanlı sarğac sabit  maqnitlərlə  qarşılıqlı əlaqədə  olur.  Sarğacın şimal  qütbü sabit 

maqnitin çənub qütbünü özünə cəzb edir və sabit maqnitin şimal qütbünü itələyir.  

Təcrübələr göstərir ki, sarğacda yaranmış maqnit seli sarğacdakı cərəyan şiddəti ilə düz mütənasib asılıdır:  

Ф = 𝑳𝑰



Mütənasiblik əmsalı olan L – sarğacın induktivliyi adlanır.  



İnduktivliyin  

  düsturu 

𝑳 =

Ф

𝑰



. 

  ölçü vahidi  

[𝑳] =

[Ф]


[𝑰]

=

𝟏Вб



𝟏А

= 𝟏𝑯𝒏. 

  Sarğacın induktivliyi sarğacdan keçən maqnit selindən və cərəyan şiddətindən asılı deyil: 

𝑳(Ф) = 𝒄𝒐𝒏𝒔𝒕    ⇔  

  

𝑳(𝑰) = 𝒄𝒐𝒏𝒔𝒕



Daxilində içlik olan sarğac elektromaqnit adlanır. İçliyin 



µ

 maqnit nüfuzluğundan asılı olaraq, cərəyanlı 

elektromaqnitin maqnit sahəsi böyük və ya kiçik ola bilər. Daxilində içlik olan cərəyanlı sarğac daxilindəki maqnit 

sahəsi içlik olmayan həmin cərəyanlı sarğacın maqnit sahəsindən güclüdür.   



1.  Əgər sarğac daxilinə maqnit nüfuzluğu µ olan içlik yerləşdirsək, onda sarğacın induktivliyi µ dəfə 

artar.  


2.  Əgər sarğac daxilindən maqnit nüfuzluğu µ olan içliyi götürsək, onda sarğacın induktivliyi µ dəfə 

azalar.  

 

Cənub qütb 



 

Şimal qütb 

 

𝑩

⃗⃗  



𝑩

⃗⃗  


𝑩

⃗⃗  


𝑩

⃗⃗  

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin