Marcin Błaszczyk Biologia I genetyka

replikonów. 
Jeśli DNA nie jest kolisty, na końcu 5’ nici opóźnionej DNA nie ma 
miejsca do dobudowania RNA starterowego. Wobec tego, z każdym 
kolejnym podziałem DNA powinno się skracać – tracić końcowe odcinki, 
których replikacja nie jest w związku z tym możliwa. Aby tego uniknąć, 
na końcach cząsteczki znajdują się telomery. Są to krótkie, powtarzające 
się sekwencje (u człowieka: 5’TTAGGG3’). Koniec 3’ nici wiodącej 
wystaje poza 5’ nici opóźnionej. Enzym telomeraza posiada fragment 
RNA komplementarny do tej sekwencji, wydłuża nić wiodącą (na 
matrycy własnego odcinka RNA) i odłącza się. Proces ten powtarza się 
wielokrotnie. Do wydłużonej nici wiodącej 3’ dobudowana jest 
komplementarna nić opóźniona. W ten sposób straty związane 
z traceniem końca cząsteczki DNA przy każdym podziale (w związku 
z niemożnością dołączenia startera RNA w czasie inicjacji replikacji) 
równoważone są dobudowywaniem telomerów. 
Replikacja jest procesem niezwykle konserwatywnym – u wszystkich 
organizmów przebiega bardzo podobnie (różnice dotyczą polimeraz, 
np. u E. coli polimerazy są trzy, u Eucaryota polimeraz jest około 10 – 
dodatkowe biorą udział w syntezie DNA mitochondrialnego, w procesach 
naprawy DNA itd; mogą również występować pewne modyfikacje 
przystosowane do konkretnych rodzajów DNA, np. kolistego DNA 
u bakterii). 

---

92 
Proces ten musi być przeprowadzany z wielką dokładnością, 
minimalny błąd oznacza zniekształcenie informacji genetycznej, 
potencjalnie letalne dla komórki potomnej. Jednak dzięki specyfice 
samego procesu i mechanizmom naprawczym błędy popełniane są 
rzadziej niż raz na 5x10
9
. U Procaryota – nie częściej niż raz na 10x10
9
. 
3.2.5. Transkrypcja 
Transkrypcja polega na syntezie mRNA na podstawie informacji 
z DNA.
Wyróżnia się trzy etapy transkrypcji: inicjację, elongację i terminację. 
Za przebieg transkrypcji odpowiada polimeraza RNA. U organizmów 
prokariotycznych złożona ona jest z dwóch podjednostek α, po jednej β, 
β’ oraz σ.