STOP
STOP
UAU
UAC
UAA
UAG
Cys
Cys
STOP
Trp
UGU
UGC
UGA
UGG
C
Leu
Leu
Leu
Leu
CUU
CUC
CUA
CUG
Pro
Pro
Pro
Pro
CCU
CCC
CCA
CCG
His
His
Gin
Gin
CAU
CAC
CAA
CAG
Arg
Arg
Arg
Arg
CGU
CGC
CGA
CGG
A
Ile
Ile
Ile
Met
AUU
AUC
AUA
AUG
Thr
Thr
Thr
Thr
ACU
ACC
ACA
ACG
Asn
Asn
Lys
Lys
AAU
AAC
AAA
AAG
Ser
Ser
Arg
Arg
AGU
AGC
AGA
AGG
G
Val
Val
Val
Val
GUU
GUC
GUA
GUG
Ala
Ala
Ala
Ala
GCU
GCC
GCA
GCG
Asp
Asp
Glu
Glu
GAU
GAC
GAA
GAG
Gly
Gly
Gly
Gly
GGU
GGC
GGA
GGG
89
Od opisanych reguł są nieliczne wyjątki, np. w translacji
mitochondrialnej, UAA nie oznacza końca syntezy, lecz przyłączenie
tryptofanu.
3.2.3. Organizacja informacji genetycznej
Informacja genetyczna, czyli informacja o sekwencji aminokwasów
w białkach, zawarta jest w DNA w postaci genów, z których każdy
obejmuje informację o sekwencji aminokwasów jednego białka czy
peptydu. W zależności od wielkości kodowanej cząsteczki, geny mają
długość od kilkudziesięciu par zasad do kilku milionów. Liczba genów
jest zależna od gatunku, szacuje się, że DNA człowieka zawiera ponad
30
000 genów.
Tylko jedna z dwóch nici DNA zawiera informację – jest to nić
matrycowa (choć może to być którakolwiek z nici: część genów znajduje
się na jednej, część na drugiej nici). To ona jest użyta do syntezy
cząsteczki mRNA, która weźmie udział w syntezie białka. Nić ta
określana jest również jako niekodująca i antysensowna. Obydwie nici
oczywiście nie mogą kodować tego samego, będąc wobec siebie
komplementarne, należy pamiętać, że jeśli jedna nić DNA ma sekwencję
np. TCAGGA, to druga nić na równoległym odcinku będzie miała
sekwencję AGTCCT; a biorąc pod uwagę antyrównoległe ułożenie nici
(kierunek nici 3’-
5’), sekwencja będzie TCCTGA. Zatem na matrycy
pierwszej nici powstałby RNA: AGUCCU (koduje dwupeptyd seryna-
prolina), drugiej – AGGACU (arginina-treonina).
Druga nić to nić niematrycowa, kodująca, sensowna.
Niecały DNA zawiera konkretną informację genetyczną. Pomiędzy
genami leżą odcinki DNA intergenowego, niekodującego żadnych białek
komórkowych. Tego niekodującego DNA jest w ludzkim DNA
dwukrotnie więcej, niż DNA kodującego.
W obrębie DNA istnieją tzw. pseudogeny. Są to geny już nieaktywne,
które kiedyś kodowały jakieś białka, jednak wskutek mutacji nie spełniają
już żadnej funkcji. Można założyć, że ekspresja tego genu nie była dla
organizmu niezbędna do przeżycia. Geny te pozostały jednak jako relikty,
ponieważ nie istnieją mechanizmy „wybierające” odcinki DNA używane
i nieużywane, więc zawsze całe DNA – aktywne i nieaktywne – ulega
replikacji i całe przekazywane jest następnemu pokoleniu.
90
Geny często są zebrane w zespoły genów: u bakterii występują
Dostları ilə paylaş: |