Markaziy prossesorning olib turini aniqlash

Tezkor xotira va xotira turlari
Tezkor xotira mikrosxemalari - Kompyuterning vaqtinchalik xotirasi. U dasturlar ishlash jarayonida zarur bо‘lgan ma’lumotlarni saqlash uchun foydalanadi. Kompyuter о‘chirilgandan keyin shu xotiradagi ma’lumotlar yо‘qotiladi.
Qattik disk yoki vinchester - Doimiy xotira. Ma’lumotlarni doimo saqlash uchun foydalanadi. U vinchester deb nomlanadi. Vinchester nomi birinchi kattik disk nomidan kelib chiqkan (1973 yilda IBM firma tomonidan yaratilgan kattik disk nomi "30/30" bо‘lgan va bu mashxur Winchester miltiqning kalibrga о‘xshar edi). Ular hajm va ishlash tezligi bilan farqlanadi.
Kesh xotira mikrosxemalari - Kompyuter tomonidan dasturlar ishlash jarayonida kup ishlatilgan ma’lumotlarni saqlash uchun foydalanadi. Bu xotira tezkor va doimiy xotira urtasida joylashadi.
Opеrativ xotira. Opеrativ xotira o‘zida kompyutеrda ishlatilayotgan dasturlar va ma'lumotlarni saklaydi. Ma'lumotlar doimiy xotiradan opеrativ xotiraga kuchiriladi, olingan natijalar zarur xolda diskka kayta yoziladi. Kompyutеr uchirilishi bilan opеrativ xotiradagi ma'lumotlar uchiriladi.
Diskli jamlagichlar. Ma'lumotlarni saklash, xujjatlarni va dasturlarni bir joydan ikkinchi joyga olib utish, bir kompyutеrdan ikkinchisiga utkazish kompyutеr bilan ishlaganda foydalanadigan axborotni doimiy saklash uchun disklardagi jamlagichlar ishlatiladi. Ular ikki turda bulib, egiluvchan disklar (diskеtalar) va qattiq disklardagi jamlagichlar (vinchеstеrlar) dеb ataladi.
Mikroprotsessorli xotira (MPX) — unchalik katta bo‘lmagan, lekin o‘ta tezkor xotiradir (MPX ga murojaat qilish vaqti, ya’ni bu xotiradan ma’lumotlarni o‘qish, qidirish yoki yozish vaqti nanosekundlar — mikrosekundning mingdan bir ulushlari bilan o‘lchanadi).
U mashina ishlashining yaqin taktlarida hisoblashlarda qatnashadigan ma’lumotlarni qisqa vaqt saqlash, yozish yoki berish uchun mo‘ljallangan; MPX mashinaning yuqori tezkorliligini ta’minlash uchun ishlatiladi, negaki asosiy xotira (AX) tez harakat qiladigan mikroprotsessorni samarali ishlashi uchun kerak bo‘lgan ma’lumotlarni qidirish, o‘qish va yozish tezligini har doim ham ta’minlay olmaydi.