Ma’ruza – To‘plami (I-II kurslar uchun) Bilim sohasi



Yüklə 2,02 Mb.
səhifə93/122
tarix21.12.2023
ölçüsü2,02 Mb.
#188297
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   122
Falsafa I-II kurs Majmua

Wisdom

Dualizm (lot. dualis – ikkiyoqlama) – olamning asosiniikki: moddiy va ruhiy substansiya tashkil etishini e’tirof etuvchi falsa­fiy tamoyil.

Dualizm

Dualism

Dunyoqarash insonning mohiyati, tarixiy kelib chiqishi, dunyo­dagi o‘rni, o‘zligini anglashga xizmat qiladigan, olam va odam haqi­dagi bir butun qarashlar, g‘oyalar, baholar, tamoyillar tizimi.

Mirovozzrenie

world view

Etarli asos qonuni (lot. lex rationis determinantis siue sufficientis) - formal mantiq qonunlaridan biri bo‘lib, unga ko‘ra har qanday chin fikr isbotlangan bo‘lishi , to‘g‘riligiisbotlangan boshqa bir fikrga asoslanishi kerak.

Zakon dostatochnogo osnovaniya

law of sufficient reason

Zaruriyat – narsa va hodisalarning mohiyatini belgilovchiichki, muhim, turg‘un bog‘lanishlarni; muayyan sharoitda ularning muqarrar ravishda kelib chiqishini aks ettiruvchi falsafiy kategoriya. Tabiat va jamiyatda ob’ektiv qonunlar shaklida namoyon bo‘ladi. Zaruriyat tasodif kategoriyasi bilan uzviy bog‘liq. Narsa yoki hodisalarning mohiyatidan kelib chiqmaydigan, tashqi ta’sir va ikkinchi darajali omillar bilan bog‘liq bo‘lgan, ayni sharoitda yuz berishi ham, yuz bermasligi ham mumkin bo‘lgan hodisa tasodif deyiladi.

Neobxodimost

Necessity

Ibn Sino (980-1037)– sharq axloqshunosligining buyuk namoyan­da­si. Mutafakkir axloqni amaliy falsafa doirasiga kiruvchi naza­riya sifatida tushungan. Ibn Sinoning axloqiy qarashlari uning «Axloq ilmiga doir risola», «Burch to‘g‘risida risola»,«Nafsni po­ki­za tutish to‘g‘risida risola», «Adolat haqidagi kitob» asarlarida bayon etilgan. Ibn Sino asarlarida adolat, shijoat, iffat, himmat, saxiylik, qano­at, sadoqat, hayo, kamtarlik kabi axloqiy fazilatlarga; shuningdek ular­ning muqobili bo‘lgan: o‘g‘rilik, aldamchilik, fisqu fasod, nafrat, rashk, adovat, bo‘hton, irodasizlik, takabburlik, nodonlik kabi axloqiy illatlarga ham ta’rif bergan. Mutafakkir inson taqdirini, baxtini uning qilmishlari belgilaydi degan g‘oyaniilgari surgan.


Yüklə 2,02 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   122




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin