153
Ular jumlasiga: yangi bilim va texnologiyalardan
foydalangan holda
innovatsion usullar orqali oʻrganish;
texnologiyalarning
yaqinlashuvi,
ta'lim
sharoitlarini
optimallashtirish;
individual oʻquv maqsadlariga, mavjud bilim va koʻnikmalarga, ijtimoiy muhitga
avtomatikmoslashish kabilar kiradi.
Oʻquvchilar uchun smart-muhit har bir oʻquvchi uchun individual ta'lim
muhiti, amaliy yoʻnalish, bilim, koʻnikma va malakalarni rivojlantirishda
mustaqillik – ijtimoiy muhitga muvaffaqiyatli moslashishga imkon beruvchi
barcha omillar; uzluksiz ta'limning smart,
fanlararo, talabalarga yoʻnaltirilgan
ta'lim tizimlari (maktab, oliy oʻquv yurti, korporativ oʻqitish); moslashtirilgan
oʻquv dasturlari, portfolio; hamkorlikda oʻqitish texnologiyalari; koʻp miqdordagi
odatiy funktsiyalarni Yangi O‘zbekistonda pedagogika fanini innovatsion
rivojlantirish istiqbollari: nazariya va amaliyot internetga istalgan joydan kirish
kabi tushunchalar ham ta’lim tizimiga kirib keldi.
Bu tushunchalarning har biri ma’lumotlar tarkibini yangicha ishlab chiqish,
etkazib berish
va amaliyotga joriy qilish jarayonini qayta tuzishga imkon beradi [4].Elektron
ta'limning (e-learning) toʻplangan tajribasisiz smart-ta'lim
kontseptsiyasini amalga oshirish ilojsiz. Smart-oʻqitish
jarayoni zamirida
axborot
texnologiyalari, elektron va masofaviy ta’limning yutuqlari, yillar davomida
orttirilgan qimmatli tajribalari yotadi. Smart-ta'lim texnologiyalarining asosiy
vazifasi oʻquv jarayonida oʻquvchilar va oʻqituvchilar uchun yangi samaradorlikka
erishish uchun sharoit yaratishdir. Ta’lim texnologiyalarining bu turini qoʻllash
kompleks yondashuvni talab qiladi. Smart-ta'lim kontseptsiyasining rivojlanishi
dunyodagi yangi texnologik paradigma rivojlanishiga toʻgʻri keladi.
Soʻnggi
yillarda, xususan, davom etayotgan pandemiya sharoitida dunyo
miqyosida elektron va smart-ta’lim texnologiyalaridan fydalanishga talab keskin
ortdi. Deyarli barcha mamlakatlar ta’lim jarayonini asosan axborot texnologiyalari
orqali amalga oshirishi natijasida, oxirgi 2 yillik muddat ichida Oʻzbekistonda ham
bu texnologiya avvalgi yillarga qaraganda misli koʻrilmagan darajada rivojlandi.
Ta’lim oluvchilarning aksar qismini tashkil qiluvchi maktab oʻquvchilari ham
elektron oʻqitish jarayoni bilan yaqindan tanishdilar. Ta’lim texnologiyasining
mazkur turi
dunyoning istalgan nuqtasidan turib masofaviy ishlay olish imkoniyati bilan
boshqalaridan yaqqol ustunlik qilmoqda. Bunda oʻquvchi qayerda boʻlishidan
qat’iy nazar, kompyuter va internet ta’minoti bilan ta’lim
jarayonida ishtirok eta
oladi.
154
Oʻrganish nafaqat sinfda, balki boshqa har qanday joyda: saylgoh yoki kafe
kabi jamoat joylarida ham mumkin boʻladi. Ta’lim jarayonini bogʻlaydigan asosiy
element - bu faol ta'lim mazmuni, uning asosida vaqt va makon ramkalarini olib
tashlash imkonini beradigan yagona bazalar yaratishdir.
Demak, oʻqitishning yangi – smart texnologiyalari zamonaviy ta’lim tizimining
ajralmas qismi boʻlib qoladi. U insoniyatga beqiyos imkoniyatlarni hadya etib,
zamon va makon chegaralarini olib tashladi. Smart
texnologiyalardan unumli
foydalanish nafaqat maktab oʻquvchilari, talabalar, katta yoshli oʻrganuvchilar,
balki kasbiy malaka oshiruvchilarni ham yangi bilimlarga boʻlgan qiziqishni
kuchaytirishi kerak, shunda ular jahon hamjamiyatida muvaffaqiyatli muloqot qila
oladilar, barcha talabalarni oʻz-oʻzini tarbiyalash jarayoniga faol jalb qiladilar.
Dostları ilə paylaş: