Yodid anioni I- ning xususiy reaktsiyalari Reaktsiyalarnil amalga oishirishda suvda eruvchan yodidlar - NaI, KI eritmalaridan foydalaniladi. 1. Kumush nitrat AgNO3yodid anioni I- lari bilan sariq cho’kma AgI ni qosil qiladi.
KI+AgNO3 = AgI+KNO3 I-+Ag+ = AgI
Probirkadagi kaliy yodidning 3-4 tomchi eritmasiga shuncha tomchi kumush nitrat eritmasidan qoshiladi. Sariq cho’kma tushishi kuzatiladi. Bu cho’kma nitrat kislotada qam, ammiakda qam erimaydi. Lekin bu AgI- cho’kmasi natriy tiosulfat Na2S2O3 ta'sirida osongina eritmaga otadi:
AgI+Na2S2O3 = Na3[Ag(S2O3)2]+NaI
Tajribalarnil bajarishda suvda yaxshi eriydigan nitrat tuzlarining rangsiz eritmalaridan foydalanish mumkin.
3. Temir (II)-sulfatnitrat anion NO3- bilan kontsentrlangan sulfat kislota ishtirokida qonqir rangli kompleks tuz [Fe(NO)]SO4 ni qosil qiladi:
2NaNO3+6FeSO4+4H2SO4 = 2NO+3Fe2(SO4)3+Na2SO4+4H2O
2NO+FeSO4 = 2[Fe(NO)]SO4 Probirkaga 2 tomchi natriy nitrat eritmasidan solib, ustiga FeSO4 ning kristalini tushiriladi. Songra oqistalik bilan probirka devori boylab 1 tomchi kontsentrlangan H2SO4 dan quyiladi. Kristall atrofida kompleks birikma qosil bo’lish qisobiga qonqir qalqa qosil bo’ladi.
Reaktsiyani o’tkazish sharoiti:
- Reaktsiyani kuchli kislotali muqitda FeSO4 kristallaridan yoki uning kontsentrlangan eritmasidan foydalanib o’tkaziladi;
- FeSO4 bilan nitritlar qam ta'sirlashadi. Shu sababli nitritlar dastavval parchalab yuborilishi kerak;
- qosil bo’ladigan kompleks birikma beqaror va isitilganda parchalanib ketadi. Shuning uchun reaktsiyani sovuqda o’tkaziladi.
