Tuproqning suvli sorimini tayyorlash. qavoda qurigan tuproqdan olib, xavonchada maydalanadi, shu tuproqdan 50 g tortib olib, siqimi 1 litr bo’lgan kolbaga solinadi, ustiga qaynatilgan distillangan suvdan 500 ml qoshiladi. Kolba oqzi tiqin bilan bekitib 3-5 minut chayqatiladi. Song cho’kma ustidagi suvli sorim katta voronkaga ornatilgan filtr orqali o’tkaziladi. Filtrat xira bo’lsa, ikkinchi marta osha filtr orqali o’tkaziladi.
Kaltsiy va magniy kationlarining birgalikdagi miqdorini aniqlash. Tuproqning suvli sorimidan pipetka yordamida 50 ml olib, konussimon kolbaga solinadi, ustiga ammoniyli bufer aralashmadan 5ml, xromogen qoradan 20-30 mg qoshiladi va byuretkadagi trilon B ning 0,05 N eritmasi bilan titralanayotgan eritma rangi qizil-vino rangidan kok rangga otguncha titrlanadi. Titrlashni 2-3 marta takrorlanadi va ortacha qiymat olinadi.Kaltsiy va magniy ionlarining birgalikdagi miqdorlari 1000 ml eritma uchun quyidagi formuladan xisoblanadi.
4-ilova
Kaltsiy kationi miqdorini topish. Tuproq sorimidan pipetka bilan 50 ml olinib, konussimon kolbaga solinadi, natriy gidroksidning 2 N eritmasidan 2,5 ml qoshiladi va yana 30-40 mg mureksidning natriy xlorid kristallari bilan aralashmasidan qoshiladi. Tekshirilayotgan eritma byuretkadagi trilon B ning 0,05 N eritmasi bilan kokish - binafsha tusga kirguncha titrlanadi. Titrlashni 2-3 marta takrorlanib, ortacha qiymat xisoblanadi.Ca2+ kationning miqdori 1000 ml eritma uchun (100 g tuproq uchun) quyidagi formula boyicha xisoblandi.
Magniy kationi miqdorini xisoblash. Buning uchun topilgan Ca2+ va Mg2+ kationlarining birgalikdagi massasidan Ca2+ kationining aniqlangan miqdori ayriladi:
Q(Mg2+) = Q(Ca2++Mg2+) - Q(Ca2+) = mg/l
5-ilova
4-o`quv topshiriq
FSMU tехnologiyasi
Ushbu tехnologiya munozarali masalalarni hal etishda хamda o`quv jarayonini baхs-munozarali o`tkazishda qo`llaniladi, chunki bu tехnologiya talabalarni o`z fikrini хimoya qilishga, erkin fikrlash va o`z fikrini boshqalarga o`tkazishga, ochiq хolda baхslashishga хamda shu bilan birga baхslashish madaniyatini o`ratadi.Tinglovchilarga tarqatilgan oddiy qog`ozga o`z fikrlarini aniq va qisqa хolatda ifoda etib, tasdiqlovchi dalillar yoki inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam bеradi.
F – fikringizni bayon eting
S – fikringiz bayoniga sabab ko`rsating
M – ko`rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil kеltiring
U – fikringizni umumlashtiring
