Masivlarni tashkil etish

Saralashning sodda sxemalari. Eng sodda tartiblash usullaridan biri bo‘lib
«pufakcha» usuli hisoblanadi. Bu algoritmning asosiy g‘oyasini yozish uchun 
tartiblanishi kerak bo‘lgan yozuvlar vertikal joylashgan massivda saqlanadi deb faraz qilamiz. 
Kalit maydonning kichik qiymatli yozuvlari «yengil» va shuning uchun pufakcha kabi ular 
yuqoriga «suzib chiqadi». Massiv bo‘ylab birinchi o‘tishda massivning birinchi yozuvi 
olinadi va uning kaliti navbatma-navbat keyingi yozuvlarning kalitlari bilan solishtirib 
boriladi. Agar nisbatan «og‘ir» kalitli yozuvlar uchrasa, u holda bu yozuvlar joyini 
almashtiradi. Nisbatan «yengil» yozuvlar uchraganda bu yozuv taqqoslash uchun etolon 
bo‘ladi va keyingi barcha yozuvlar shu kalit bilan solishtiriladi. Natijada eng kichik qiymatli 
kalit massivning eng yuqorisiga chiqadi. Massiv bo‘ylab ikkinchi o‘tishda massivning 
massivni birinchi o‘tishda topilgan yozuvdan keyin joylashgan og‘irligi bo‘yicha ikkinchi 
kalit olinadi. Massiv bo‘ylab ikkinchi va keyingi o‘tishlarda oldingi o‘tishlarda topilgan 
yozuvlarni ko‘rib chiqish shart emas, chunki ular qolgan yozuvlarga qaraganda kichik 
kalitlarga ega.
Boshqacha qilib aytganda, t – o‘tishda i pozitsiya yuqorida turgan elementlar 
tekshirilmaydi. 1-Dasturda ushbu algoritm keltirilgan.
«pufakcha» algoritmi
(1) 
for i:= I to n - 1 do
(2) 
for j:= 1 downto i + 1 do
(3) 
if A[j].key < A[j - 1].key then (4) swap(A[j], A[j - 1]) swap protsedurasi 
yozuvlarning o‘rnini almashtirish uchun ko‘plab tartiblash algoritmlarida 
ishlatiladi, uning kodi quyidagi dasturda keltirilgan.
Yuqoridagi dasturda
swap protsedurasi procedure swap ( var x, u:
recordtype ) {swap x va u yozuvlarning o‘rnini almashtiradi} var temp: recordtype; begin 
temp:= x; x:= y; y:= temp; end; { swap }

---

13