Masofaviy ta’lim xakida Masofadan о‘kitish turlari Masofaviy ta’limning asosiy texnologiyalari

Masofadan о‘šitish turlari

Masofadan о‘šitish turlariga:

1. О‘šituvchi yoki talaba biror sabab bilan (kasallik) sinov jarayonlariga kela olmagan tašdirda eksternat ta’lim kо‘rinishida;

2. Universitet ta’limi (biror universitet bazasida ta’lim olish).
3. Bir necha universitetlar bilan ќamkorlik šilish;
4. Multimediyali kurslar ishlab chišarishga yо‘naltirilgan ta’lim muassasalarida masofadan avtonom ta’limiy tashkilotlar;
5. Avtonom ta’limiy muassasalarning televideniye va radio bilan alošadorlikda ishlash;
6. Multimediya dasturlari asosida masofadan о‘šuvchi katta yoshdagi shaxslarga mо‘ljallangan ta’lim shakli. Masalan, о‘z vaštida ma’lum sabab bilan о‘šishni tugata olmaganlar uchun.

Masofadan ukitish tashkiliy iktisodiy afzalliklarga ega. Masofadan ukitish uchun talabalar auditoriyalar, yotokxonalar zarur emas. Masofadan ukitishda moliyaviy xarajatlar asosan ukuv-uslubiy materiallarni tayyorlash uchun, maxsus auditoriyalar uchun sarflanadi. Masofadan ukitish sifatini eng asosiy omillardan biri – ukuv uslubiy materiallarni sifatidir.

Masofadan ukitish uslubiy materiallari kuydagilar:

• 
  Darslik
  
• 
  Audio va video darsliklar
  
• 
  On-layn darsliklar
  
• 
  multimedia elektron darsliklar.
  

Masofadan ukitishni amalga oshirish uchun kerakli manzilni internetdan topib, manzilga kirib, bu ukish talabasi bulish uchun maxsus shakl tuldirishingiz zarur. Muzokara asosan elektron pochta orkali amalga oshiriladi. Ukish jarayonida talaba darsliklardan, elektron kutubxona va darsliklardan, elektron formulalardan, videokonferensiyalardan foydalanadi. Bunda ukish indvidual shaklda olib boriladi.

Masofadan ukitishni ummumta’lim maktablari, akademik litsey va kasb-xunar kollejlarida xam kullash ishlari boshlab yuborilgan. 

Vazirlar Maxkamasining “Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish chora-tadbirlari tugrisida”gi Karorida kuzda tutilgan asosiy vazifalardan biri axolining kompyuter savodxonligini oshirish xisoblanadi. Ushbu masalani xal etish uchun maktab, litsey, kasb-xunar kollejlari xamda oliy ukuv yurtlarida kompyuter va axborot texnologiyalari bilan ishlashga urgatish keng kulamda yulga kuyilmokda. Buning uchun, avvalo, bilim dargoxlari zamonaviy texnikalarga ega maxsus xonalar bilan ta’minlanyapti. Kiskasi, ushbu yunalishga millionlab sumlik sarmoya sarflanmokda.

Kadrlar tayyorlash Milliy dasturiga binoan umumta’lim maktablarida ta’lim sifatini oshirish, zarur ukuv kullanmalari bilan ta’minlashga aloxida e’tibor karatilmokda. Shular katorida kompyuterlashtirish masalasi xam asosiy urinda turibdi.

Zamonaviy texnologiyalarni jalb kilish maksadida 2004 yili umumta’lim maktablarini maxalliy byudjet xisobiga kompyuter texnikasi bilan ta’minlash uchun tender savdolari utkazildi. Shu bilan birgalikda USAID loyixasi doirasida maktablarni kompyuterlashtirish va Internetga ulash ishlari davom etmokda. Bundan tashkari, Xalk ta’limi vazirligi umumta’lim maktablarini imtiyozli kredit asosida 2000 dona kompyuter bilan ta’minlash maksadida Xitoyning CNTIC IBC kompaniyasi bilan muzokaralar olib bordi.

Xalk ta’limi vazirligi BMT Tarakkiyot Dasturi va “Shark Telekom” kompaniyasi bilan birgalikda “Kishlok maktablarida kompyuterlashtirish va yagona ukuv axborot makonini rivojlantirish” loyixasi ustida ish olib borilgan.

Respublikamizdagi barcha oliy ukuv yurtlarining barchasi Internetga ulangan. Mamlakatimizda Internetdan doimiy foydalanuvchilarning kupchiligini talabalar tashkil kiladi. Bu rakamlar oliy ukuv yurtlarida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining joriy etilishi umumta’lim maktablariga karaganda ancha yukori ekanligini kursatib turibdi. Ta’lim sifatini oshirishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish Ta’lim jarayonida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini kullash yoshlarning fanni chukurrok egallashiga xizmat kiladi. Birgina misol, ukituvchi dars jarayonida multimedia orkali suratlar, jadvallar va shunga uxshash mavzuga oid kushimcha ma’lumotlarni kursatib utsa, bu ukuvchilarning nafakat darsga bulgan kizikishi oshiradi, balki mavzuni tulakonli tasavvur etishi, uni chukur urganishiga xam yordam beradi. Keyingi vaktlarda ta’lim maskanlarini zamonaviy ukuv kurollari bilan ta’minlashga katta e’tibor karatilmokda.

Masofaviy ukitish tizimi xam tarakkiy etmokda. Uning xizmatidan xozircha asosan OUYularida foydalanilyapti. Bugungi kunda barcha oliy ukuv yurtlarida Masofaviy ukitish buyicha axborot-kommunikatsiya texnologiyalari markazlari tuzilgan. Bundan tashkari, bir necha OUYU tasarrufida zamonaviy videokonferensaloka uskunalari, “Lektor” apparat-dasturlari majmuasi bor.

Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari mutaxassisligi buyicha bitiruvchilar soni yildan-yilga ortib bormokda. 2004 yili kasb-xunar kollejlarida bu yunalishni tamomlagan mutaxassislar 4327 nafarni tashkil etgan. Bu 2002 yilga karaganda yetti barobarga kupdir. Oliy ukuv yurtlarida 2004 yili 5174 nafar bitiruvchi ushbu mutaxassislikni egallagan. Oliy ta’lim tizimidagi bir nechta ukuv yurtlari axborot-kommunikatsiya texnologiyalari buyicha mutaxassislar tayyorlovchi baza etib belgilangan edi. Xozirda bularning safiga Toshkent axborot texnologiyalari universitetining filiallari xam kushildi. Shu bilan birga, kasb-xunar kollejlari orkali mutaxassislar tayyorlashga xam katta e’tibor karatilmokda. Ayrim muloxazalar Ta’lim tizimida kompyuterlashtirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etishga davlat siyosati darajasida karalayotgani uz samarasini bermokda.

Barcha oliy ukuv yurtlari, xatto barcha fakultetlarda kompyuter sinflari mavjud va mutaxassisligidan kat’i nazar informatika darsi utiladi. Demak, xar bir talabaga kompyuter bilimini egallashi uchun imkoniyat yaratilgan.