14
1.3. O’rta funksiyalar.
1.
Ayrim (dastlabki) malumotlar.
Haqiqiy
tartiblangan sonlarni
deb belgilab uni m o’lchovli nuqta ham deymiz,
sonlarni esa mos ravishda birinchi, ikkinchi va h.k. m - koordinata
deymiz.
Ikkita
va
nuqtalar orasidagi masofani
fo’rmula yordamida aniqlaymiz. Yuqorida eslatilgan
nuqtalar to’plamini
orqali belgilaymiz va
da
deganda
kabi yoki
va ularga teng kuchli koordinatalar bo’yicha yaqinlashish,
yani
kabi tushunilsa
to’plam fazoga aylanadi, odatda masofa (3.1) formula bilan
yaqinlashish (3.2) formula bian aniqlangan
fazoni m o’lchovli Evkilid fazosi
deyiladi.
Quyida bizga
da joylashgan turli o’lchovli to’plamlar bo’yicha integallash
amalini bajarishga, xususan
o’lchovli sirtlar bo’yicha integral olishga
to’g’ri keladi. Bunday integrallashlarni o’lchovidan qatiy nazar bitta integral
belgisini ishlatib yozishga kelishib olingan.
Agar integral o’zgaruvchini (o’zgaruvchi nuqtani) x orqali belgilasak, u holda
dagi Lebeg o’lchovga ega elementni (“element hajmi”ni) dx orqali
belgilaymiz. Agar sirtlar S,G… harflar bilan belgilansa sirt o’lchovining
elementini (“sirt yuzasi elementi”) mos ravishda ds, dg,… orqali belgilaymiz.
Agar M to’plam
ning qismi bo’lsa, bu to’plamning yopig’ini orqali
belgilaymiz. Xususan Ω
dagi biror to’plam, G uning chegarasi bo’lsa, u holda
bo’ladi.
Agar
dan Ω soha olingan bo’lsa, uning hajmini
simvolika bilan, xuddi
shunday G sirtning yuzasini
orqali belgilaymiz.
15
dagi R radiusli sferani
orqali, , G… nuqtali to’plamlar chegaralarini
ko’pincha
,
… orqali belgilaymiz. Butun ish davomida (agar aloxida
eslatilmasa) biz faqat bo’lak-bo’lak silliq chegarali sohalar bilan ish ko’ramiz.
fazodagi G to’plamdan x (x
∈
nuqtagacha masofa deb G to’plam
nuqtalari va x nuqta orasidagi masofalar to’plamining aniq quyi chegarasini
tushunamiz va (x, G) orqali belgilaymiz.
Agar Ω soha va K⊂Ω bo’lib K- yopiq chegaralangan to’plam bo’lsa, K ni Ω ga
nisbatan kompakt deymiz.
G to’plam
fazoga qarashli bo’lsin. G da uzluksiz va chegaralangan
funksiyalar to’plamini C(G) orqali, shuningdek G da k tartibgacha uzluksiz
chegaralangan hosilalarga ega funksiyalar to’plamini esa
orqali
belgilash qabul qilingan.
orqali esa (Ω - chekli soha) da k marta uzluksiz diffrensiallanuvchi
va
da o’zlari hamda
tartibgacha hosilalari ham nolga aylanuvchi
funksiyalar to’plamini belgilaymiz.
Ω - biror soha, – butun son (0 k
) bo’lsin.
orqali Ω da k marta
uzliksiz diffrensiallanuvchi va chegaraviy palasada nolga aylanuvchi funksiyalar
to’plamini belgilaymiz, agar Ω cheksiz soha bolsa
to’plamdagi
funksiyalardan qo’shimcha ravishda biror shardan tashqarida (har bir funksiya
uchun aloxida olingan shardan) nolga aylanishi talab qilinadi. Tabiiyki
.
klassdagi funksiyalarni Ω da finit funksiyalar
ham deb yuritiladi.
Dostları ilə paylaş: