Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi

Fan nomi:
Yo’nalishga kirish
Fan turi:	Tanlov fan
Fan kodi:	YK11106
Yil:	4
Semestr:	1
Ta‘lim shakli:	kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:	180
Ma‘ruza	46
Amaliy mashg‘ulotlar	44
Laboratoriya mashg‘ulotlar	-
Seminar	-
Mustaqil ta‘lim	90
Kredit miqdori:	6
Baholash shakli:	Imtihon
Fan tili:	O‘zbеk

Fan maqsadi (FM)

FM1

Talabalarda: Fanni o’qitishdan maqsad- materialshunoslik va yangi m ateriallar texnologiyasi haqida dastlabki bilimlarni berish, materiallar haqidagi fanni rivojlanish tarixi, materiallar sinfi va tasnifi, zamonaviy fan yutuqlari asosida yangi materiallar olish istiqbollari bilan bog’liq bo’lgan bilimlarni talabalar tomonidan yaxshi o’zlashtirishdir.

Fanni o‘zlashtirish uchun zarur bo’lgan boshlang‘ich bilimlar
1
2
3
4

Ta’lim natijalari

Bilimlar jihatidan
TN 1	Yo’nalishga kirish fanida mavjud bo‘lgan tushuncha, nazariya va qonunlarni o‘rganish, moddalarning tuzilishi, tarkibi, xossalarini hamda ularning bir turdan boshqa turga o‘tish sabab-oqibatlari haqida tasavvurga ega bo‘lishi (bilim);
TN 2	Jarayonlarni rejalashtirish, ularni amalga oshira bilish va bajarish uchun kerakli materiallar, jihozlardan foydalana olish va ularni natijasi bo‘yicha axborot yig‘ish va ularni tahlil qila olish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak (ko‘nikma);
TN 3	Mutaxassislikning mazmun-mohiyatini bilish, iqtisodiyot tarmoqlarida ulardan foydalanish, turli jarayonlar va muammoli masalalar bo‘yicha yechimlar qabul qilish malakalariga ega bo‘lishi kerak (malaka).

Ta’lim natijalari (TN)
	Bilimlar jihatidan:
TN1
TN2
TN3
TN4
....

Fan mazmuni
Mashg‘ulotlar shakli: Ma’ruza (M)
1-SEMESTR
M1	Kirish. “Yo’nalishga kirish” fanining bakalavrlar tayyorlashdagi o’rni.
M2	“Yo’nalishga kirish” fanining predmeti va uslublari.
M3	Materialshunoslik haqidagi fanning rivojolanish tarixi.
M4	Materiallar sinfi va ularning tasnifi.
M5	Metall va nometall materiallarni mashinasozlikda qo’llanilishi.
M6	Temir-uglerod qotishmalari haqida umumiy ma’lumotlar.
M7	Temir va uning xossalari
M8	Cho’yanlar va ularning qo’llanilishi.
M9	Cho’yanlar haqida dastlabki ma’lumot
M10	Po’latlar va ularning qo’llanishi
M11	Po’latlar haqida dastlabki ma’lumot
M12	Rangli metallar va ularning qotishmalari
M13	Rangli metallar va ularning qotishmalarining mashinasozlikdagi ahamiyati
M14	Nometall materiallar haqida umumiy ma’lumotlar
M15	Asbobsozlik materiallari haqida umumiy ma’lumotlar
M16	Kompozitsion materiallar haqida umumiy ma’lumotlar
M17	Nanotexnologiya asosida olingan materiallar
M18	Materiallarni puxtalashning usullari
M19	Materiallarning puxtaligini oshirishda termik va kimyoviy-termik ishlov berishning ahamiyati
M20	Materiallarni tadqiqot qilish usullari haqida ma’lumot
M21	Materialshunoslikda qo’llaniladigan jixoz va proborlar haqida umumiy ma’lumotlar.
M22	Materiallarni yeyilishi xaqida dastlabki ma’lumotlar
M23	Metallarning kooroziyasi va unga qarshi kurash

Mashg‘ulotlar shakli Amaliy mashg’ulot (A)
1-SEMESTR
A1	“Materialshunoslik” kafedrasining moddiy-texnika bizasi bilan tanishish
A2	60720600 - Materialshunoslik va yangi materiallar texnologyasi bakadavriat ta’lim yo’nalishi davlat ta’lim standarti bilan amaliy jixatdan tanishish
A3	60720600 - Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi bakalavriat ta’lim yo’nalishi o’quv rejasi bilan amaliy jixatdan tanishish
A4	60720600 - Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi bakalavriat ta’lim yo’nalishida o’qitiladigan kafedra fanlarining namunaviy va ishchi dasturlari bilan amaliy jixatdan tanishish
A5	Metallar va ularning turlari bilan amaliy jixatdan qo’llanilishini o’rganish
A6	Nometall materiallar va ularning turlari bilan amaliy jixatdan qo’llanilishini o’rganish
A7	Temir-uglerod qotishmalarining xossalarini o’rganish
A8	Cho’yanlar va ularning turlarini o’rganish
A9	Cho’yanlar va ularning turlarini o’rganish
A10	Po’latlar va ularning turlarini o’rganish
A11	Po’latlar va ularning turlarini o’rganish
A12	Rangli metallar va qotishmalar turlarini o’rganish
A13	Rangli metallar va qotishmalar turlarini o’rganish
A14	Nometall materiallar va ularni turlarini o’rganish
A15	Asbobsozlik materiallar va ularni turlarini o’rganish
A16	Asbobsozlik materiallar va ularni turlarini o’rganish
A17	Qattiqlik o’lchovi proiborlari bilan tanishish
A18	Turli xil mikroskoplarni tuzilishi bilan tanishish
A19	Materialshunoslikda qo’llaniladigan pechlar bilan tanishish
A20	Materiallarni tadqiqot qilish usullarini o’rganish
A21	Materiallarni yeyilishini o’rganish
A22	Metallarni korroziyasi o’rganish

Mustaqil ta’lim (MT)

1-SEMESTR
1.	Materiallar va ularning turlari.
2.	Metallar va ularning turlari
3.	Nometall materiallar va ularning turlari
4.	Asbobsozlik materiallar va ularning turlari
5.	Kompozitsion materiallar
6.	Yeyilishga chidamli materiallar
7.	Korroziyabardosh materiallar
8.	Zamonaviy materiallar
9.	Ilg’or tadqiqot qilish usullari
10.	Termik ishlov berish texnologiyasi
11.	Kimyoviy termik ishlov berish texnologiyalari
12.	Nanomateriallar
13.	Xotiraga ega bo’lgan materiallar
14.	Aqlli materiallar
15.	CHo’yanlar va ularning turlari
16.	Po’latlar va ularning turlari
17.	Rangli metallar va qotishmalar
18.	Kompozitsion materiallar
19.	Plastmassalar va ularning qo’llanilishi
20.	O’ta qattiq materiallar
21.	Qattiq qotishmalar
22.	Material tejaydigan texnologyalar bilan tanishishi

Asosiy adabiyotlar
1	William D. Callister, Jr., David G. Rethwisch science and engineering /Wiley and Sons. UK, 2014-896 p
2	Donald R. Askeland, Pradeep P. Fulay. Essentials of Materials Science and Engineering. Second Edition. CEN GAGE Learning, 2009-604 p
3	Umarov E.O. Materialshunoslik. Darslik –T.: “CHo’lpon”. 2014
4	Nosir I. Materialshunoslik. Darslik –T.: “O’zbekiston” ,2002
5	Norxudjaev F.R. Materialshunoslik. Darslik- T.: Fan va texnologiyalar. 2014
6
Qo‘shimcha adabiyotlar
1	Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon, demoqratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. O’zbekiston Respublikasi lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag’ishlangan Oliy Majlis palatalarining qo’shma majlisidagi nutqi. –Tyu: “O’zbekiston” NMIU, 2016-56 b.
2	Mirziyoev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganining 24 yilligiga bag’tishlangan tantanali marosimdagi ma’ruza 2016 yil 7 dekabrь – T.: “O’Zbekiston” NMIU, 2016-48 b.
3	Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz. – T.: “O’zbekiston” NMIU, 2017–488 b.
4	O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Xarakatlar straregiyasi to’g’risida – T.: 2017 yil 7 fevral, PF-49-47-sonli Farmoni

Talabaning fan bo‘yicha o‘zlashtirish ko‘rsatkichini nazorat qilishda quyidagi mezonlar tavsiya etiladi:

1.