Matkarimova shohinaning umumiy psixologiya
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati …………………………………………………
| Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati ………………………………………………….
|
|
26 |
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: Psiхоfiziologiya va fiziologik psiхоlogiya o‘rtasidagi farqlar llovalar. Ishlatilgan signallar adabiyotlar psiхоfiziologiya yoki fiziologik psiхоlogiya- bu xulq-atvorning biologik elementlarini o‘rganish uchun javobgar bo‘lgan psiхоlogiya bo‘limi. Bu psiхоlogik jarayonlarning fiziologik asoslari va miya faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan intizom.
Psiхоfiziologiya psiхоlogik jarayonlarning fiziologik asoslarini tahlil qilish bilan shug'ullanadi. ya‘ni, u psiхоlogik faoliyatning fiziologik javoblarni ishlab chiqarish usulini o‘rganishga qaratilgan. Tarixiy jihatdan, aksariyat mualliflar vegetativ asab tizimi tomonidan innervatsiya qilingan fiziologik reaktsiyalar va organlarni tekshirishga moyil bo‘lishgan. Buning o‘rniga yaqinda psiхоfiziologlar markaziy asab tizimiga qiziqish bildirmoqdalar, ular kortikal potentsial va hodisalar bilan bog‘liq potentsiallarni, miya to‘lqinlari va funktsional neyro tasvirlarni o‘rganmoqdalar.
Shu nuqtai nazardan, psiхоfiziologiya, masalan, qanday qilib stressli vaziyatga duchor bo‘lish yurak ritmidagi o‘zgarish yoki qorinchа tomirlarini kengayishi kabi yurak- qon tomir tizimida natija berishini tekshirishi mumkin.
Psixofizikada ishlab chiqilgan eksperimentlar va psixologik o‘lchovlarni tashkil qilish usullari psixologiyada keng qo‘llaniladi, ammo bu holda hal qilingan muammolar psixofizikaning manfaatlaridan uzoqdir.
Hozirgacha psixologiyaning eng muhim savoli ochiq qolmoqda - psixofizik muammo hal etilmagan. Bizning psixikamiz tashqi jismoniy dunyo bilan o‘zaro ta’sirda rivojlangan, shuning uchun uning ko‘pgina xususiyatlari atrof-muhitning xususiyatlari bilan belgilanadi. Biz aqliy imidjning shakllanishi haqida ko‘p narsalarni bilgan bo‘lsak-da, biz eng muhim narsani bilmaymiz - u qanday paydo bo‘ladi, qanday qilib zudlik bilan berilganlik identifikatori olinadi. Modallarning o‘zaro ta’siri muammosi alohida qiziqish uyg‘otadi. Kundalik hayotda biz dunyoni to‘liq o‘zimiz uchun ochiq holda idrok qilamiz. Laboratoriya eksperimentining sun’iy holatida, sub’ektga har qanday modallik signallari taklif etiladi. Axborot qanday qayta ishlanadi muhit turli modallik kanallari orqali keladimi? Biz ilgari o‘ylaganimizdek, vizual modallik haqiqatan ham idrokda ustunlik qiladimi? Ushbu va aqliy tasvirni qurish bilan bog‘liq boshqa ko‘plab savollar hali ham umumiy qabul qilingan yechimni topmagan.
Psixofizik muammolarni hal qilish natijalariga tashvish va kognitiv uslub kabi sub’ektning shaxsiy xususiyatlari ta’sir ko‘rsatishi uzoq vaqtdan beri qayd etilgan. Psixofizik eksperiment holati psixikaning chuqur tuzilmalarini faollashtiradi, shaxsning ochilishini qo‘zg‘atadi. Yaxshi tashkil etilgan psixofizik eksperimentda inson o‘zini o‘zi xohlagandek emas, balki qanday bo‘lsa, shunday ko‘rsatadi. Bu psixofizika doirasida psixodiagnostika usullarini ishlab chiqishga umid beradi, bu proyektiv usullarning ham, standartlashtirilgan so‘rovnomalarning afzalliklariga ega bo‘ladi va psixodiagnostikaning ushbu ikki sohasiga xos bo‘lgan kamchiliklardan xoli bo‘ladi. Differensial psixofizikani yaratish bo‘yicha bunday ishlar allaqachon olib borilmoqda.
Yüklə 382,5 Kb.
Dostları ilə paylaş:
