Mavz: geosiyosiy oqimlar va maktablar

Mavzu: Boshlang’ich sinf o’quvchilarining chaqqonlik sifatini rivojlantirishda harakatli o’yinlardan foydalanish samaradorligi
Reja :

• Boshlang'ich sinf o'quvchilarida harakat sifatlarini rivojlantirishda harakatli o'yinlardan vosita sifatida to'g'ri foydalanish
• Zamonaviy O'zbekistonning hozirgi bosqichda boshlang’ich sinf o'quvchilarini jismoniy tarbiya sohasidagi muammolar
• Dars shaklida boshlang'ich sinf o'quvchilarining harakat sifatlarini rivojlantirishni tabaqalashtirilgan dasturlash bilan bog'liq yangi yondashuvlarni ishlab chiqish.

Jismoniy tarbiya har tomonlama jamiyatning eng muhim vazifalaridan biridir. Jismoniy tarbiya va sport mashg‘ulotlarini o‘tkazish jarayonida mustahkam salomatlik, mustahkam iroda, yuksak samaradorlik va faollikni shakllantirish shaxsning intellektual rivojlanishi va jismoniy kamol topishiga asos bo‘ladi.
Jismoniy tarbiya ta'lim jarayoni bo'lib, ta'lim tizimining muhim elementidir. Ta’lim tizimida jismoniy tarbiyaning asosiy maqsadi o‘quvchi shaxsini yuqori aqliy, jismoniy, ijtimoiy faollikka ega bo‘lgan har tomonlama uyg‘un va har tomonlama rivojlanishini ta’minlashdan iboratdir.
Jismoniy sifatlarni tarbiyalash bo'yicha faol, maqsadli darslar barcha tana tizimlarining rivojlanish jarayonini tezlashtiradi va sifat jihatidan o'zgartiradi. Asosiy jismoniy sifatlarning rivojlanish darajasi bilan belgilanadigan yaxshi jismoniy tayyorgarlik barcha turdagi o'quv, mehnat, amaliy va sport faoliyatida mehnat qobiliyatining asosidir
O’quvchilarning jismoniy tayyorgarligi darajasini oshirish va salomatligini mustahkamlashga qaratilgan jismoniy tarbiya darsini optimallashtirish jarayonini o'rganish doimo dolzarb mavzulardan biri bo’lib kelgan. Ilmiy-metodik adabiyotlarda harakat qobiliyatini rivojlantirish va ularning darajasini nazorat qilish muammosi jismoniy tarbiya tizimidagi markaziy muammolardan biri ekanligi ta'kidlangan - I. Pashkov, I. Korotkov, V. Yakovlev, S. Mudrik, V. Ratnikov, I. Vasilkov, I. Kozetov va boshqalar.
Ilmiy-metodik adabiyotlar va tadqiqot ishlarining (Y.M.Abdullaev, D.I.Turdimurodov) tahlili oʻyinlar soni, takrorlashlar soni, dam olish intervallari va ularning oʻzaro taʼsirining rivojlanish dinamikasiga taʼsiri masalasini aniqlashga imkon berdi. Boshlang'ich sinf o'quvchilarining harakat qobiliyatlari qo'shimcha ilmiy asoslashni talab qiladi. Ushbu muammoni hal qilish nafaqat o'quvchilarning jismoniy tarbiya jarayonini yaxshilash, balki ularning yanada samarali harakatini ta'minlash imkonini beradi. Bularning barchasi rejalashtirilgan mavzuni ishlab chiqishning dolzarbligi va maqsadga muvofiqligiga olib keladi
Umumta'lim maktabining 2-4-sinflari o'quvchilarining harakat sifatlarini harakatli o'yinlar yordamida rivojlantirish jarayonlarini o'rganish, boshlang'ich sinf o'quvchilarining harakat sifatlarini rivojlantirish jarayonini optimallashtirish shartlarini asoslash.
Jismoniy tarbiyani optimallashtirishning istiqbolli yo'nalishlaridan biri bu maktab o'quvchilarining jismoniy rivojlanishi, jismoniy tayyorgarligi darajasini oshirish va ularning salomatligini mustahkamlash uchun ularning harakat sifatlarini oshirishning samarali vositalari va usullaridan oqilona foydalanishdir.
Jamiyatning jismonan sog'lom, axloqiy jihatdan barqaror va intellektual rivojlangan a'zosini shakllantirishda o'yinlarning ahamiyatini ortiqcha baholash qiyin. Ularning yordami bilan bolada biz odamlarda hurmat qiladigan va biz turli xil harakatli o'yinlar yordamida singdirmoqchi bo'lgan barcha sifattlarni shakllantirish mumkin.
O'yin mazmuniga qarab, bola umumiy vaziyatni baholashga majbur bo'ladi va nima va qachon qilish kerakligini mustaqil ravishda hal qiladi. O'yinga qiziqishi bo'lgan bolada sabr-toqat, qat'iyatlilik, jismoniy sifatlar (kuch, tezlik, chidamlilik, epchillik, egiluvchanlik) rivojlanadi. O'yin zavqlantiradi, sog'lom harakat esa tana va ruhning har tomonlama rivojlanishi uchun zarurdir
Harakatli o'yinlardan muntazam foydalanish quyidagilarga yordam beradi: salomatlikni mustahkamlash, to'g'ri jismoniy rivojlanish, bolalarni har tomonlama tayyorlash, faollik, jasorat, qat'iyatlilik, intizom, jamoaviylik va boshqa xarakter fazilatlarini tarbiyalash. Harakatli o'yinlar hayotiy zarur qobiliyatlarni rivojlantiradi, tizimli sportga bo'lgan qiziqishni rivojlantiradi.
Harakatli o'yinlarda ishtirokchilar ma'lum jismoniy sifatlarni namoyish etadilar. O'yinlarni boshqarish orqali ushbu sifatlarni ularning uyg'unlashgan holda faol kuzatish, shuningdek, maktab o'quvchilarini rivojlantirish va tarbiyalash uchun muhim bo'lgan sifatlarni ko'proq rivojlantirish mumkin.
Tayyorgarlik qismi darsni tashkil qilish, o’quvchilarni dars mazmuni bilan tanishtirish va asosiy ishga tayyorlashga qaratildi. Asosiy vositalar sifatida yurish, yugurish, bo'g'inlarda harakatchanlikni oshirish, egiluvchanlikni rivojlantirishga qaratilgan mashqlar tanlab olindi.
Butun eksperiment uchun umumiy rivojlanish mashqlarining o'nta alohida to'plami rejalashtirilgan bo'lib, ular o'yin shaklida amalga oshirildi. Bu darsga motivatsiyani rag'batlantirishga va mashqlarni bajarishda o’quvchilarning e'tiborini jalb qilishga yordam berdi