«Научный импульс» апреля, 02 1489 «jismoniy sifatlarni tarbiyalashda harakatli o‘yinlarni qo‘llash uslubiyati» Xalimova Madinabonu Xusanboy qizi

---

Международный
научный
журнал
№
9 
(100), 
часть
3
 
«
Научный импульс
»
апреля 
, 202
3 
1489 
«JISMONIY SIFATLARNI TARBIYALASHDA HARAKATLI O‘YINLARNI QO‘LLASH 
USLUBIYATI» 
Xalimova Madinabonu Xusanboy qizi
Andijon Mashinasozlik Instituti Sirtqi fakultet MSMSM (Metralogyani 
standartlashtirish va Mahsulot sifati menejmenti) yoʻnalishi 4-bosqich talabasi 
Andijon viloyati Marhamat tumani 4-DMTT Jismoniy tarbiya oʻqituvchisi 
Annotatsiya:
Ushbu maqolada umumiy o’rta ta’lim maktablari jismoniy tarbiya 
darslarida o’quvchilarining jismoniy sifatlarini tarbiyalashda harakatli o’yinlarni qo’llash 
uslubiyati haqida bayon etilgan.
Kalit so’zlar:
harakatli o’yinlar, jismoniy tarbiya darsi, jismoniy sifatlar . 
 
O‘quvchi bolalar sog‘ligini mustahkamlash va yosh sportchilarni tarbiyalashda 
harakatli o‘yinlarning o‘rni beqiyosdir. Buning isboti shundan iboratki, dars yoki trenirovka 
mashg‘ulotlari davomida qo‘llaniladigan standart va me’yoriy (chegaralangan) jismoniy 
mashqlar (yurish, yugurish, osilib chiqish, tortilish, oyoq va qo‘llarni bukish-yozish, egilish 
va h.) aksariyat hollarda bolalar qiziqishini so‘ndiradi, kayfiyatini tushiradi. Ko‘pincha 
bunday mashg‘ulotlar unumli o‘tmaydi. Ko‘pchilik mutaxassis olimlarning fikriga ko‘ra, 
aynan harakatli o‘yinlar sog‘liqni kuchaytirish, jismoniy sifatlarni rivojlantirishda o‘ta 
samarali vosita deb tan olingan (Bril, 1980; A.I.Lisitsina, T.U.Usmonxo‘jaev, 1992; 
M.N.Jukov, 2002; G.I.Berger 2003; I.M.Korotkov, L.V.Bileeva 1982,2005,; M.A.Qurbonova, 
2006, 2009).
Lekin, ushbu mutaxassislar sakrovchanlik sifatlari va umuman barcha jismoniy sifatlar 
hamda harakat ko‘nikmalarini rivojlantirishda qo‘llaniladigan harakatli o‘yinlardan 
foydalanishdan avval shu o‘yinlarni tashkil qilish, tartib-qoidalari, shart-sharoitlarir, 
pedagogik talablar haqida muayyan ma’lumotlarga ega bo‘lishi zarurligini ta’kidlaydilar.
Azaldan ma’lumki, pedagog – trener va o‘qituvchi – harakatli o‘yinlar tashkilotchisi va 
boshqaruvchisi. Jismoniy tarbiya o‘qituvchisi harakatli o‘yinlarni tashkil qilish va o‘tkazishda 
quyidagilarni nazarda tutish lozim: O‘quvchilarning jismoniy barkamolligiga, salomatligining 
yaxshilanishiga, chiniqishiga, tana a’zolari va umumiy ish qobiliyatining o‘sishiga yordam 
berish;
O‘quvchilarda har xil sharoitlarda erkin harakat qila olish imkonini beradigan bilimlar 
va kerakli harakat malakalarini hosil qilish;
O‘quvchilarda hayotiy faoliyatda yordam beradigan aqliy va irodaviy sifatlarni tarkib 
toptirish;
O‘quvchilarni turli o‘yinlar va jismoniy mashqlarga qiziqtirish, rejimga rioya qilishga 
odatlantirish;

---

Международный
научный
журнал
№
9 
(100),