Mavz: oliy ta’lim muassasasini bitirib kichik biznes va xususiy tadbirkorlik bilan shUG‘ullanuvchilarning psixologik muammolari

TAVSIFLAR	AN’ANAVIY MENEJERLAR	ERKIN ISHBILAR-MONLAR
KORPORATIV ISHBILARMONLAR
Asosiy motivlar	Xizmat yuzasidan siljish; mavqeli lavozim; hokimiyat; bo’ysunuvchiga Xos; korporativ mukofotlarga intilish	mustaqil-likka intilish; iste’dod-ni namoyon etish imkoniyatlarini izlash; pulga ega bo’lish	mustaqillikka intilish; korporativ muhitda korporativ mukofotlar bilan birga olg’a harakatlanish imkoniyati
Muvaqqat tashkilot	qisqa masofaga yuguruvchilarga Xos; byudjet, kvota va boshqalar bo’yicha haftalik, choraklik, oylik majlislar; yillik majburiy rejalashtirish	biznesda 5-10 yillik o’sishga intiluvchi; shu maqsad yo’lida yashovchi	erkin ishbilarmonlar va an’anaviy menejerlar o’rtasidagi oraliq mavqe; shaxsiy rejalar; korporativ jadvallar birikuviga erishuvchi
Ishbilarmon-lik faolligi	bevosita ishda ishtirok etishga nisbatan ko’proq buyuradi; nazorat qiladi	bevosita ishga yo’naltirilgan	ko’proq topshiriq berishga qaraganda ish jarayoniga ishtirok etadi
Xatar darajasi	o’zini ehtiyotkor tutuvchi	o’rtacha tavakkal qiluvchi	mavqening an’anaviy korporativ belgilari bilan qiziqmaydi; mustaqillikka intiluvchi
Xato va yutuqqa munosabat	Xato va tasodiflarning oldini olishga intiluvchi	Xato va muvaffaqiyatsizliklarning oldini olishga harakat qiluvchi	tashqaridan qaraganda xatarli tuyuluvchi loyihalarni, bajarilguniga qadar yashiruvchi
Qaror qabul qilishning o’ziga xosligi	odatda, yuqori boshqaruv lavozimini egallab turganlar bilan kelishuvchi	qabul qilinayotgan qarorlarda shaxsiy fikriga ishonuvchi	orzuga erishish yo’lida, yordam berishga tayyorlarga namoyish etishga qodir
Kimda tayanch manbaini ko’radilar	boshqalarda	o’zlari va mijozlariga	o’ziga, mijozlariga, homiylariga
Oila tariXi	oila a’zolari avvaldan obro’li va salmoqli tashkilotlarda ishlaydi	a’zolari uchun kichik biznesda ishbilarmonlik Xarakterli bo’lgan oiladan kelib chiqadilar, fermerlik yoki erkin kasb bilan band bo’lganlar	a’zolari uchun kichik biznesda ishbilarmonlik Xarakterli bo’lgan oiladan kelib chiqadilar, fermerlik yoki erkin kasb bilan band bo’lganlar
Boshqa kishilar bilan munosabat	munosabatlarni o’rnatish asosi sanalgan iyerarxiyaga rioya qilish	ishbilar monlik aloqalari, munosabat asosi ko’rinishidagi bitimlar tuzish	tashkiliy iyerarxiya doirasidagi ishbilarmonlik aloqalari

Bu jadvalda bir qator soha mutaxassislari, jumladan, “diler-tashkilotchi”, “radio-apparaturalar tuzatuvchisi”, “gid-tarjimon”, “sartarosh-vizajist”, “dizayner-interyer” hamda “kiyimlar bo’yicha modelyer-konstruktor”ning zaruriy kasbiy sifatlari (ZKS) 3 ballik shkalada baholanishini o’z ifodasini topgan va bu o’z navbatida mutaxassis psixogrammasini asoslashga xizmat qiladi.

Psixogrammaga misollar

№	ZKS nomi	Diler-tashki-lotchi	Radio-apparatu-ralar tuzatuvchisi	Gid-tarji-mon	Sarta rosh-vizajist	Dizay-ner-interyer	Kiyimlar bo’yicha modelyer-konstruk-tor
1	ko’rish orqali qabul qilish (sezgi)	1	3	2	3	3	3
2	eshitish orqali qabul qilish (sezgi)	2	2	3	1	1	1
3	Xotira (mnemik)	3	3	3	3	3	3
4	diqqatlilik (tashqi nazorat)	3	3	3	3	2	2
5	tasavvur (imajinitiv)	3	2	2	3	3	3
6	texnik intellekt (mantiqiy)	1	3	1	1	3	3
7	mantiqiy-so’zli intellekt (mantiqiy)	3	1	3	1	1	1
8	ijtimoiy intellekt, tashkilotchilik qobiliyati (mantiqiy)	3	1	3	2	2	2
9	og’zaki nutq (interpersonal)	3	1	3	2	2	2
10	muomalalik (interpersonal)	3	1	3	3	2	2
11	his-tuyg’uli boshqaruv (o’zini-o’zi boshqarish)	3	2	2	3	2	2
12	psixomotorika (harakatli)	3	3	2	3	3	3

Qaysi kasbga moyilligingizni bilasizmi?

(L.Yovaysh -G.V.Rеzapkina tеsti)

Xurmatli O’quvchi! qaysi kasbga moyilligingizni bilmoqchi bo’lsangiz, ta’lim etilayotgan savollarga javob bеring va o’zingiz moyil bo’lgan kasb haqida bilib oling. Tеst topshiriqlarini o’zing va o'zingizga mos kеlgan javoblardan birini tanlang.

Начало формы

  1. Sizga  quyidagilardan qaysi birini  amalga oshirish yoqadi?

A. Xar xil insonlar bilan  muloqot qilish;

B. kinoga tushish, kitob o’qish, rasm chizish va nutq so’zlash;

C. Xisob-kitob bilan shug’ullanish, xujjatlar bilan ishlash

2.Sizni kitob va kinofilmlarning  qaysi jixatlar ko’proq  o’ziga jalb etadi?

A. muallifning fikrini o’qish;

B.asarning badiiy shakli, yozuvchi va  rеjissyorning maxorati;

C.asar mazmuni va  qaxramonlarning xarakatlari.

3.Siz  Nobеl mukofotini ko’proq qaysi soxa xodimlariga bеrgan ma'qul dеb xisoblaysiz?

A.ijtimoiy soxa xodimlariga;

B.fan xodimlariga;

C.san'at Xodimlariga;

  4.Siz  quyidagi qaysi kasb egasi bo’lishni  xoxlaysiz?

 A.bosh  mеxanik;

 B.kon qidiruv ekspеditsiyasi boshlig’i;

 C.bosh xisobchi.

5.Kеlajakda  insonlar taqdiriga qaysi soxa ko’proq axamiyatga ega bo’ladi, dеb xisoblaysiz?

 A.insonlarning bir-birlarini tushunishlari;

 ilmiy kashfiyotlar;

 C.ishlab chiqarishning rivojlanishi.

  6.Agar siz raxbar bo’lib qolsangiz, birinchi navbatda  ishni nimadan boshlagan bo’lardingiz?

 A.axil va  xamjixat jamoa tuzardim;

 B.ta'limning yangi tеxnologiyalar bilan ishlab chiqarishni uyg’unlashtirardim; 

 C.Xujjatlar yuritishni  tartibga solardim;