Mavzu dia para va perromagnetizm tabiati reja magnetizm. Para-fayllar.org (1)
Qattiq jismlarda diffuziya. Qattiq jismlar uchun atomlarning kristall panjarada tartibli joylashishi xarakterli bo`lsa-da, har holda atomlar panjarada ham siljishi mumkin. Asosan, kichik tebranishlar xarakterida bo`lgan issiqlik harakatlar ba’zi hollarda atomlarning panjaradagi o`z o`rinlarini batamom tark etishlariga olib keladi. Atomlarning bunday ajralishi mumkin ekanligi qattiq jismlarnijng bug`lanishi mumkinligidan dalolat beradi. To`g`ri , bug`lanishda atomlar mutlaqo ajralishi mumkin emas deb aytishga hech qanday asos yo`q. Atomlarning panjara tugunlaridagi o`z o`rinlarini huddi shunday tark etishlari tufayli kristallarda Shottki va Frenkel nuqsonlari yuzaga keladi.
Gazlardagi singari qattiq jismlarda ham zarralarning issiqlik xarakati energiyasi turlicha bo`ladi. Shuningdek, har qanday temperaturada ham shunday atomlar ulushi bo`ladiki, ularning energiyasi o`rtacha energiyadan ancha ortiq va bu atomlarning panjaradagi o`rinlarini tark etib, yangi o`rinlarini egallashi uchun yetarli bo`ladi. Temperatura qancha yuqori bo`lsa, bunday atomlar soni shuncha ko`p bo`ladi. Shuning uchun temperature ortgani sari diffuziya koeffitsienti tez (ekcponensial qonunga muvofiq) ortadi. Biroq yetarlicha katta energiya atomlar soni hamma vaqt kam bo`ladi (agar temperaturasidan ancha past bo`lsa), shuning uchun qattiq jismda diffuziya gazlar va suyuqliklardagiga qaraganda sekinroq protsess bo`ladi.
XULOSA Yer ichki va koinotdagi elementlarning fizikaviy va kimyoviy harakatlari, shuningdek tirik organizm hujayralari va to'qimalarining hayotiy faoliyati jarayonlari diffuziya qonunlariga bo'ysunadi. Diffuziya fan va texnikaning turli sohalarida, jonli va jonsiz tabiatda sodir bo'ladigan jarayonlarda muhim rol o'ynaydi.Diffuziya katta ahamiyatga ega tasvirni tez suratga olish uchun fotografik jarayonlarda, diffuzioforez va elektroforezning faza chegaralarida er-xotin elektr qatlam hosil bo'lishiga ega. Diffuziya ko'plab umumiy texnik operatsiyalar uchun asos bo'lib xizmat qiladi: changlarni sinterlash, metallarni kimyoviy-termik ishlov berish, metallizatsiya va materiallarni payvandlash, terini va mo'ynani tannarz qilish, tolalarni bo'yash, harakatlanuvchi gazlarni diffuzion nasoslar yordamida.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR. 1. Abdurazzoqov A. A., Nazirov E. N. “Yoshfizik ensiklopedik lug`ati” Toshkent -1989. 2.A.K.Kikoin, I.K.Kikoin “Molekulyar fizika” Toshkent –1978.989. 3. L.C.Jdanov va N.I.Xlebnikov “Fizika kursi texnikumlar uchun” ikkinchi qism. Toshkent –1967.nt