Mavzu : kod relyatsion algebrasi. Relyatsion hisoblash

Ustunlar fiksirlangan sarlavhalaridan kesishgan so‘rovlarda foydalanish
Ko‘rilgan so‘rovda ustunlarni oylar kalendar navbati bo‘yicha chiqarish uchun ustunlar fiksirlangan sarlavhalarni berish kerak:


Конструктор rejimiga o‘ting va ekranga so‘rov xossalarini chiqaring. Buning uchun instrumentlar panelida Свойства (Properties) tugmasini bosing va so‘rov jadvallari aks etayotgan panel bo‘sh maydonida sichqoncha chap tugmasini cherting. So‘rov xossalari dialog oynasida Заголовки столбцов (Column Headings), xossasi chiqadi, u faqat kesishgan so‘rovlarda bo‘ladi.

Заголовки столбцов xossasi maydoniga yil xar bir oyining qisqacha nomini kiriting. Nomlar Format () funksiyasidan qanday qaytarilsa ustunlar sarlavhalarini standart akslantirishda qanday ko‘rinsalar shunday ko‘rinishlari keravk, aks xolda noto‘g‘ri berilgan oylar uchun ma’lumotlar akslanmaydilar. Nomlarni qavslarga olish kerak va nuqta vergul simvoli bilan ajratish kerak. 12 oy nomi kiritib bo‘lingandan so‘ng so‘rovlar oynasini berkiting.

So‘rovda detalizatsiya darajasini o‘zgartirish
Tahlil uchun qulay tasavvur yeki qulay grafik yaratish uchun kurilgan so‘rov satrlari va ustunlari sonini qisqartirish mumkin. Buning uchun mahsulot tipi bo‘yicha xar квартал foydani chiqaradigan kesishgan so‘rovni yaratamiz. Bunday so‘rovni yaratish uchun:

• 
  Yaratilgan so‘rovga "Типы" (Categories) jadvalini qo‘shing.
  
• 
  So‘rovda "КодТовара" va "Марка" ustunlarini "Типы" jadvalining "КодТипа" va "Категория" ustunlari bilan almashtiring. Buning uchun ortiqcha ustunlarni o‘chiring, so‘ngra kerakli ustunlarni so‘rov blankiga ko‘chiring. Ikkala ustunning Перекрестная Таблица (Crosstab) yacheykalarida Заголовки строк (Row Heading) qiymatni tanlang.
  

• 
  Выражение! (Expl) ustunidagi Format([ДатаРазмещения];"""Квартал ""q") ifodani o‘zgartiring, bu ifoda ustunlar sarlavhalari "Квартал 1", "Квартал 2", "Квартал 3", "Квартал 4" aniqlaydi. Bir necha qavs Квартал so‘zi va bo‘shlik belgisi satr sifatida, q – format sifatida kelishini ko‘rsatish uchun ishlatiladi.
  

• 
  Munosabatlar ustida amallar
  
• 
  Munosabatlar ustida har-xil amallar bajariladi. Relyatsion ma’lumotlar modelini xususiyatlaridan biri ma’lumotlarni qayta ishlashni relyatsion algebra operatorlari (amallari) yordamida amalga oshirishdir. Relesion algebrada quyidagi 8 ta operator keng ishlatiladi. Ulardan 4 tasi an’anaviy to‘plamlar ustidagi amallar kiradi.
  

An’anaviy (qabul qilingan) amallarga quyidagilar kiradi

• 
  Birlashtirish
  
• 
  Kesishuv
  
• 
  Ayirma
  
• 
  Dekart ko‘paytma