Giyohvandlik (asosan narkomaniya nomi ostida keng tarqalgan — narkotik moddalarga oʻrganib qolish, ruju qilish, aniqrogʻi tabiiy yoki sintetik zaharli moddalar (ayrim dori moddalari)ni vaqtincha yoki surunkasiga isteʼmol qilish natijasida kelib chiqadigan kasallik holati. U organizm somatik va ruhiy holatining chuqur oʻzgarishiga sabab boʻladi va giyohvandni tanazzulga olib boradi. Unda oʻzini toʻxtatib boʻlmaydigan darajada giyohvand moddalarni isteʼmol qilish mayli paydo boʻladi, giyohvand moddaning miqdoriga nisbatan ehtiyoj, ruhiy va jismoniy bogʻliqlik ortib boradi. G. asta-sekin boshlanib, surunkali davom etadi. Giyohvand moddalar dastlab xushnudlik, dimogʻchogʻlik (qarang Eyforiya), xotirjamlik hissini uygʻotib, kayf qildiradi, keyin bora-bora bu kasallikka aylanadi. Giyohvandlik 2 zaylda avj olishi mumkin. Birinchi holda vrach buyurgan va bemorning ruhi hamda kayfiyatini oshirish xususiyatiga ega boʻlgan dorilarni uzoq vaqt va notoʻgʻri qabul qilish; ogʻriq, uyqusizlik va boshqa dardlardan qutilish maqsadida dori miqdori (dozasi)ni oshirib borish; darddan tuzalib doriga unchalik ehtiyoj boʻlmasa ham, uni qabul qilaverish natijasida dorining narkotik taʼsiri va miqdori orta borib, pirovardida giyohvand moddaga moyillik kuchayib, u humor qiladigan boʻlib qoladi. Ikkinchi hol ongli ravishda kayf qilish maqsadida giyohvand moddalarga oʻrganishdir.
Bizning zamonaviy dori terapiyasi fanimiz ko'p asrlik empirik bilim va ilmiy tadqiqotlar asosida qurilgan.
Bizning zamonaviy dori terapiyasi fanimiz ko'p asrlik empirik bilim va ilmiy tadqiqotlar asosida qurilgan.
Tajriba va an'analarga ko'ra, zamonaviy tibbiyotda qo'llaniladigan ko'plab moddalar asrlar davomida butun dunyodagi ibtidoiy odamlar tomonidan xuddi shunday tarzda ishlatilgan. Bu ko'knori, xinin po'stlog'i, koka yaprog’I kabi muhim moddalarga taalluqlidir.
Xom dorilarning faol tamoyillarini chuqurroq o'rganishga o'z e'tiborini birinchi bo'lib qaratgan olimlardan biri Paracelsus (1493-1541) edi. U distillash, piroanaliz va boshqa alkimyoviy jarayonlar orqali afyunning "kvintessensiyasini" - faol tamoyilini ajratib olishga harakat qildi. Uning qo'pol usullari natija bermadi; lekin u yo'l ko'rsatdi va boshqa fanlar o'z navbatida xuddi shu muammolarni yanada muvaffaqiyatli hal qilishdi. Farmatsevt CW Scheele tomonidan tabiiy moddalarni tozalash usuli sifatida kristallanishni joriy etish ushbu rivojlanishda asosiy ahamiyatga ega edi
Bugungi kunda ko'knorining Papaver somniferum L. Papaveraceae turlari va kichik turlari ma'lum. Tarix shuni ko'rsatadiki, u dunyodagi eng qadimgi madaniy o'simliklardan biridir. Bu o'simlikning endi yovvoyi holatda topilmasligidan ham yaqqol ko'rinadi. Dunyodagi kommunal korxonalarning ko'pchiligi ma'lum bir iqlim va nisbatan tor geografik chegaralarda ko'proq yoki kamroq cheklangan. Bu ko'knori bilan bog'liq emas, dunyoning nisbatan katta hududlarida opiy alkaloidlarining yuqori hosildorligi bilan muvaffaqiyatli etishtirilishi mumkin