Mavzu 1: Tibbiy radiologiyaga kirish. Tibbiy radiologiya

RENTGENOGRAFIYA
Rentgenografiya - rentgen nurlari yordamida surat olish usuli. Asosiy, klassik va ishonchli usul bo‘lib, tekshirilayotgan a`zo soyasining rentgen plyonkada tasvirlanishiga asoslangan. Rentgenografiya natijasi rentgenogramma deb ataladi. Rentgenogramma (surat) o‘ziga xos xususiyatga ega bo‘lib, tasvirlangan ob`ekt tuzilishini ravshan va tiniq ko‘rsatadi.
Uning avzalliklari: a) yuqori aniqlikdagi rentgen tasviri (rentgenogrammada 1-2 mm kattalikdagi patologik o'choqlarni aniqlash mumkin), b) minimal nur yuki, chunki suratga olish paytida ta'sir qilish, asosan soniyaning o'ndan bir qismi v) ma'lumot olishda ob'ektivlik, chunki rentgen tekshiruvini boshqa malakali mutaxassislar tahlil qilishi mumkin, g) kasallikning turli davrlarida olingan rentgen nurlari bo'yicha patologik jarayonning dinamikasini o'rganish imkoniyati, d) rentgenogramma huquqiy hujjat hisoblanadi. Rentgen tasvirining kamchiliklari o'rganilayotgan organning to'liq topografik va funksional xususiyatlarini o'rganib bo’lmasligidir.
Rentgenogrammalar tananing turli qismlari tuzilishini ob'ektiv aks ettiradi. Shu bilan birga, bu o'rganish ob'ektining barcha nuqtalarining umumlashtirilgan, rejali tasviridir. Shuning uchun o'rganilayotgan ob'ektning turli tafsilotlari haqida to'liq mukammal fikr olish mumkin faqat "polipozitsiya" tekshirishda, ya'ni buning uchun kamida ikki proeksiyada rentgenografiya qilish kerak. Odatda, rentgenografiyada standart deb ataladigan ikkita proektsiyadan foydalaniladi: to'g'ridan-to'g'ri (old va orqa) va yon (o'ng va chap). Proeksiya plyonka kassetasining tananing yuzasiga qo’yilishi bilan aniqlanadi. Masalan, agar ko'krak qafasi rentgenogrammasi vaqtida kasseta tananing old yuzasiga yaqin joylashgan bo'lsa (bu holda rentgen trubkasisi orqada joylashgan bo'ladi), unda bu proeksiyani to'g'ridan-to'g'ri old proyeksiya deb ataladi; agar kasseta tananing orqa yuzasi bo'ylab joylashgan bo'lsa, to'g'ridan-to'g'ri orqa proeksiyasi deb olinadi.