Mavzu: 7 -8 – sinfda o‘tilganlarni takrorlash. Darsning maqsadi

O‘tilgan mavzuni so‘rab baholash:

Savol: Kvadrat funksiya deb nimaga aytiladi?
Javob: funksiya kvadrat funksiya deyiladi, bunda a, b va c — berilgan haqiqiy sonlar, , x – haqiqiy o‘zgaruvchi.
Savol: Kvadrat funksiyaning nollari deb nimaga aytiladi?
Javob: funksiya nolga teng bo‘ladigan qiymatlar – shu funksiyaning nollari deyiladi.
Savol: funksiyaning grafigi qanday joylashgan bo‘ladi?
Javob: ordinatalar o‘qiga nisbatan simmetrik joylashadi.
Savol: Funksiya qachon o‘suvchi va qachon kamayuvchi bo‘ladi
Javob: bo‘lganda x ning katta qiymatiga y ning katta qiymati mos keladi. Shu sababli funksiya oraliqda o‘suvchi deyiladi, bo‘lganda esa x ning katta qiymatiga y ning kichik qiymati mos keladi, shuning uchun funksiya oraliqda kamayuvchi deyiladi.

3. 
   O‘tilgan mavzuni mustahkamlasi: o‘quvchilar tushunmagan savollar va ularga tushunarsiz bo‘lgan jumlalar aniq va hayotiy misollar yordamida tushunturilib beriladi.
   
4. 
   Yangi mavzuning bayoni:
   

Yangi mavzu bayoni yuzasidan masalalar yechish:


1-masala. funksiyaning grafigini yasang. funksiyaning qiymatlar jadvalini tuzamiz:

T opilgan nuqtalarni yasaymiz va ular orqali silliq egri chiziq o‘tkazamiz. va funksiyalarning grafiklarini taqqoslaymiz. x ning aynan bir qiymatida funksiyaning qiymati funksiyaning qiymatidan 2 marta ortiq. Bu funksiya grafigining har bir nuqtasini funksiya grafigining xuddi shunday abssissali nuqtasining ordinatasini 2 marta orttirish bilan hosil qilish mumkinligini bildiradi.
funksiyaning grafigi funksiya grafigini Ox o‘qidan Oy o‘qi bo‘yicha 2 marta cho‘zish bilan hosil qilinadi, deyiladi.


2 -masala: funksiyaning grafigini yasang. funksiyaning qiymatlar jadvalini tuzamiz:

	4,5	2	0,5	0	0,5	2	4,5

Topilgan nuqtalarni yasab, ular orqali silliq egri chiziq o‘tkazamiz
va funksiyalarning grafiklarini taqqoslaymiz. funksiya grafigining har bir nuqtasini funksiya grafigining xuddi shunday abssissali n uqtasining ordinatasini 2 marta kamaytirish bilan hosil qilish mumkin.
funksiyaning grafigi funksiya grafigini Ox o‘qiga Oy o‘qi bo‘yicha 2 marta siqish yo‘li bilan hosil qilinadi, deyiladi.


3-masala: funksiyaning grafigini yasang.
va funksiyalarni taqqoslaymiz. x ning aynan bir qiymatida bu funksiyalarning qiymatlari modullari bo‘yicha teng va qarama-qarshi ishorali. Demak, funksiyaning grafigini funksiya grafigini Ox o‘qiga nisbatan simmetik ko‘chirish bilan hosil qilish mumkin (3-rasm).

S hunga o‘xshash, funksiyaning grafigi Ox o‘qiga nisbatan funksiya grafigiga simmetrikdir (4-rasm).

• 
  funksiyaning grafigi istalgan da ham parabola deb ataladi. da parabolaning tarmoqlari yuqoriga, da esa pastga yo‘nalgan.
  

parabolaning fokusi nuqtada joylashganligini ta’kidlaymiz.


X O S S A L A R I:


funksiyaning asosiy xossalari quyidagilardan iborat bo‘lib, bunda .

• 
  1) agar bo‘lsa, u holda funksiya bo‘lganda musbat qiymatlar qabul qiladi;
  

agar bo‘lsa, u holda funksiya bo‘lganda manfiy qiymatlar qabul qiladi;
funksiyaning qiymati faqat bo‘lgandagina 0 ga teng bo‘ladi.

• 
  2) parabola ordinatalar o‘qiga nisbatan simmetrik bo‘ladi.
  

• 
  3) agar bo‘lsa, u holda funksiya bo‘lganda o‘sadi va bo‘lganda kamayadi;
  

agar bo‘lsa, u holda funksiya bo‘lganda kamayadi va bo‘lganda o‘sadi.
Bu barcha xossalarni 5-rasm va 6-rasmlardagi grafiklardan ko‘rish mumkin.
Sinfda bajariladigan mashqlar