Biroq inklyuziv ta’limning mazmun mohiyati to’g’risidagi bilim va ma’lumotlar hali jamiyatda etarli emas. «Inklyuziv» va «integrasiyalashgan» atamalari ko’pincha bir xil ma’noda ishlatiladi. SHunga qaramasdan falsafada ushbu tushunchalar orasidda juda katta farq bor.
Biroq inklyuziv ta’limning mazmun mohiyati to’g’risidagi bilim va ma’lumotlar hali jamiyatda etarli emas. «Inklyuziv» va «integrasiyalashgan» atamalari ko’pincha bir xil ma’noda ishlatiladi. SHunga qaramasdan falsafada ushbu tushunchalar orasidda juda katta farq bor.
Nogiron bolani oddiy sharoitga joylashtirish integrasiyaga qarab qo’yilgan birinchi qadamdir.
Integrasiyalashgan ta’lim bu-dikkat markazida bolaning aynan maktabga kelib ketish muammosi turgan, maxsus ehtiyojli bolaning maktabga qatnash jarayonidir.
Integrasiyalashgan ta’limda bolaga muammo sifatida qaraladi. Bu ta’lim tizimining quyidagicha shakllari mavjud:
A) Jismoniy integrasiya. Integrasiyaning bu shakli nogiron va nogiron bulmagan bolalar urtasidagi jismoniy farkni kamaytirishga qaratilgan. Oddiy maktab bilan yonma-yon joyda nogiron bolalar uchun maxsus bo’lim yoki sinf tashkil qilish mumkin.
B) Funksional integrasiya. Bu shakl nogiron va nogiron bo’lmagan bolalar o’rtasidagi funksional muammolarni kamaytirishga qaratilgan.
V) Ijtimoiy integrasiya. Itegrasiyaning bu shakli ijtimoiy muammolarni kamaytirishga qaratilgan va u nogiron hamda nogiron bo’lmagan bolalar o’rtasidagi o’zaro aloqani qo’llab – quvvatlaydi.
G) Jamiyatga integrasiya qilish kabilar.
Integrasilashgan talim tizimining bir qator quyidagicha chegaralangan tomonlari mavjud:
Integrasilashgan talim tizimining bir qator quyidagicha chegaralangan tomonlari mavjud:
Umum ta’lim muassasalarda kompleks tibbiy-pedagogik yordam olish imkoniyati bo’lmaydi.
Umum ta’lim maktab pedagogi maxsus maetodikani bilmaganligi sababli imkoniyati cheklangan bolalarning maxsus ehtiyojlarini qondirmaydi.
Umum ta’lim maktablarida tiflo, surdotexnik vositalar, maxsus tibbiyot uskunalar bo’lmaydi.
Sinfda o’quvchilar soni 25 tadan-35 gacha etadi va oqibatda ularning barchasiga ko’p vaqt ajrata olmaydi.
