Mavzu: ajralish sotsial muommo sifatida

O`zbekistonda 2022 yilda qariyb 50 mingta nikohdan ajrashish holati qayd etildi
2022 yilda O‘zbekistonda 48 734 ta nikohdan ajrashish holatlari qayd etilgan.
Statistika agentligining ma’lumotlariga ko‘ra, har ming nafar aholiga to‘g‘ri keladigan nikohdan ajrashishlar soni – 1,4 promilleni tashkil etgan.
Hududlar kesimida nikohdan ajrashish holatlari soni eng ko‘p Toshkent shahrida qayd etildi – 5901 ta.
Undan keyingi o‘rinlardan ajrashish holatlari soni mos ravishda 5445 ta hamda 5098 tani tashkil etgan Farg‘ona viloyati va Toshkent viloyati joy oldi.
Ushbu ko‘rsatkich qolgan hududlar kesimida quyidagicha ko‘rinishga ega:

• 
  Andijon viloyati – 5019 ta;
  
• 
  Samarqand viloyati – 4907 ta;
  
• 
  Namangan viloyati – 4394 ta;
  
• 
  Qashqadaryo viloyati – 3472 ta; 
  
• 
  Surxondaryo viloyati – 2810 ta;
  
• 
  Buxoro viloyati – 2561 ta;
  
• 
  Xorazm viloyati – 2138 ta;
  
• 
  Qoraqalpog‘iston R. – 2067 ta;
  
• 
  Sirdaryo viloyati – 1764 ta; 
  
• 
  Jizzax viloyati – 1728 ta;
  
• 
  Navoiy viloyati – 1430 ta.
  

Oilada ajralishlarga sabab bo`luvchi omillar
Oilalar nima uchun ajralib turadi? Ajrashgan juftliklar ajrashishning ajralib turadigan tarixiga ega, ammo psixologlar oilaning buzilishiga olib keladigan oltita sababni aniqlaydilar.

1. 
   Agar biz yosh oilalarning ajralish sabablari haqida gapiradigan bo'lsak, unda ro'yxatning birinchi qatori, nikohda bo'lmaganidek, bunday uzrli sabab bo'ladi. Ko'pincha bunday juftliklar sevgi euphoria bilan turmush qurishga qaror qiladi. Va ular oilaviy hayot haqida hech qanday tasavvurga ega emaslar. Natijada, boshqa odamni tinglashni istamaslik, imtiyozlar berish va nihoyat, ajralish.
   
2. 
   Ajralishning kamroq mashhur sabablaridan biri, er-xotinlarning birining odatiga bo'linadi. Spirtli ichimliklar, giyohvandlik, giyohvandlik, bularning barchasi oilaviy hayotni chidab bo'lmas holga keltiradi. Agar giyohvand ham yomon odatdan qutulishni istamasa, ajralishdan faqat birgina yo'l bor.
   
3. 
   Oila a'zolarining tarqalishining sabablari orasida odatda zinokorlik deb ataladi. O'zgartirishni tushunish mumkin, tushuntirilishi mumkin, lekin kechirish juda qiyin. Ko'pchilik shunchaki sherigiga o'xshash nuqtai nazarni qabul qilishni istamaydi va ajrashish uchun yuboriladi.
   
4. 
   Ko'pgina erlar oilada pul etishmasligi, moliyaviy ahvolini yaxshilashga qodir emasligi sababli ajrashishga qaror qilishadi. Oilani alohida uy-joy bilan ta'minlash uchun mablag' etishmovchiligi muhim rol o'ynaydi - ota-onalar bilan yashash har doim er-xotin uchun jiddiy sinovdir.
   
5. 
   Ehtimol, siz hayron qolarsiz, lekin oilalarning nima uchun ajralib turishi haqida so'rashganida, psixologlar turmush o'rtoqlarning hayotga nisbatan turli qarashlarga ega ekanliklarini, boshqacha qilib aytganda, ularning fe'l-atvorlari bilan rozi bo'lmasliklariga javob berishadi. Bu farq ayniqsa, turli xil ijtimoiy qatlamlardagi odamlarning birlashmasida namoyon bo'ladi. Masalan, turmush o'rtoqlardan biri oliy ma'lumotga, yaxshi ishlarga ega, dam olishda (hatto mahalliy) dam olish uchun foydalangan, intellektual kitoblarni o'qishni istaydi. Boshqa birov universitetga kirishga urinmadi, u dam olish o'rniga bog'da qazishni yaxshi ko'radi va kitob sahifalarida nimani topishi mumkinligini tushunolmaydi. Sevgi ularga ega bo'lsa-da, bunday farqlar sezilmaydi. Ammo keyinchalik his-tuyg'ular oz bo'lsa-da, bu odamlar hech qanday umumiy aloqasi yo'qligi aniq, yaxshi, bu qanday oila?
   
6. 
   Bundan tashqari, ajralishning sabablari jinsiy norozilik yoki sog'liqni saqlash muammolari, xususan, reproduktiv salomatlik bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Odatda, muammolarni hal qilish bo'yicha mutaxassisga murojaat qilish o'rniga, juftliklar ajralishga qaror qilishadi.
   

Nikohni bekor qilishayotgan oilalar soni, dunyo bo`yicha nikohdan o`tiyotgan oilalar soni bilan taqqoslaganda, yildan yilga tenglashmoqda. Nikohning bekor qilishininshiga sabablar juda ko`p, bularning ichida eng asosiy omil, bu ham bo`lsa rashq.Rashq sabab buzulib ketayotgan oilalar soni har bir insonni hayratga solishi muqarrar. Bularning ichida asosli va asossiz sabablar ham bor. Agarda oilalarning buzulib ketishiga sabab bo`luvchi omillar ro`yxatidan aynan rashqni olib tashlasak, deyarli to`rtta oiladan uchtasi o`z baxtli hayotini davom etishardi. Statistika bo`yicha olingan ma`lumotlarga asosan, hiyonat qilishdan shubxa asosida 100 oiladan 75 ta oilaning buzulib ketishi bu juda ayanchli hol. Bu holat shunisi bilan qizziq ki, bunday holatlar aynan rasman nikohdan o`tishgan oilalar orasida juda ko`p uchrayapti.Erkak va ayol rashqga xar xil munosabatda qaraydi. Erkaklar uchun rashq jismoniy jixatdan tushuniladi, hatto turmush o`rtog`ining boshqa bir erkak bilan raqsga tushishi ham, bazi hollarda hiyonat deb bilishadi. Ayollar uchun esa hatto hissiy tuyg`ullar ham muhum o`rinni egallaydi. Turmush o`rtog`i hatto ayoliga hech qanday e`tiborsiz boshqa bir ayol bilan o`yin kulguda suhbatlashishi, ayol uchun bu hiyonat deb tushunilishi mumkin.Oilalarning buzulishiga sabab bo`luvchi rashqdan tashqari yana boshqa omillar ham mavjud. Psixologlar buni “ajoyib turtlik” deb ham atashadi.

Bular:Bir xil mezonlar:– Uydagi tartib va tozalik

– Musiqa, kino, adabiyot va teledasturlarga bo`lgan qizziqishlari, aniqroq qilib aytadigan bo`lsak didlari bir xil bo`lishligi
– Keyin umumiy qiziqishlari
– Oilada uy hayvonlari bo`lishi yoki bo`lmasligi
– Er xotinning ochiq sur`atli kinolarga bo`lgan munosabatlari
Agarda shu ro`yxattan kamida ikkita bo`limi bo`yicha er xotinlarning munosabatlari to`g`ri kelmasa, oilani saqlab qolish uchun imkoniyatlar juda kam.
Bu ro`yxatga bir nazar soling. Bir qaraganda umuman assosiz sabablar dek tuyulishi mumkin. Lekin aynan shunda bo`mag`ur omillar sabab qanchadan qancha oilalar buzulib ketishyapti. Bu esa juda achinarli.

Oila bu muqaddas. Oilaning ichidagi muhit, uning tinchligi va albatta uning gullab yashnashi nafaqat erkak yoki ayolga bog`liq. Oilaning faravon hayot kechirishiga aynan ikkala inson sababchi. Oilada eng kerakli deb sanaluvchi omillardan biri, bu er xotinning bir birlariga bo`lgan samimiy munosabatidir.