Mavzu: axborot texnologiyalarining infratuzilmasi

modem, strimer, grafik quruvchi va boshqalar.
Printer. Printerlar kompyuterda olingan natijalarni, programma va ma’lumotlarni 
bosmaga chiqarish uchun ishlatiladi. Printer yordamida matnlarni, grafiklarni, rasmlarni rangli va 
rangsiz ko’rinishda bosmaga chiqarish mumkin. Printerlar asosan uch xil bo’ladi: matritsali, 

---

3 
siyohli va lazerli. Matritsali printerlar nuqtalar yordamida bosmaga chiqaradi. Shuning uchun ham 
ularni nuqta-matritsali printerlar deb ham atashadi. Bunday printerlar nisbatan sekin ishlaydi, chop 
qilish sifati uncha yaxshi emas va chop qilish tezligi ham katta emas. Ular keng (A3) va oddiy 
(A4) chop etish formatiga ega. 24, 48 ignali (nuqtali) printerlar mavjud bo’lib, albatta ignalar soni 
ko’pligi yaxshi ekanligi tushunarlidir.
Siyohli printerlar. Bunday printerlar maxsus (rangli va rangsiz) siyohlarni purkash yo’li 
bilan ishlagani uchun ular siyohli deb ataladi. Bu printerlarning turli ranglarda chop qilish sifati 
tiniq va ravshan bo’lib, ularning kamchiligi - siyohining tez tamom bo’lib qolishi va uning 
nozikligidir. Bu printerlar matnlarni nisbatan tez, grafik tasvirlarni esa sekinroq chop etadi.
Lazer printerlar. Lazer printerlar ham sifati, ham tezligi jihatidan eng yaxshi printer 
hisoblanadi. Ular rangli va rangsiz bo’ladi. 
5-rasm. Lazerli printer 
Modem. Modem modulatsiya, demodulatsiya so’zlaridan olingan bo’lib, uzluksiz 
signallarni raqamli (modulatsiya) va raqamli ma’lumotlarni uzluksiz (demodulatsiya) signalga 
almashtirib beradigan qurilmadir. Uning asosiy vazifasi kompyuterlararo aloqani o’rnatishdir. U 
o’zining kommunikatsion programmalariga ega bo’lib, bu programmalar yordamida uzoq 
masofalarga ma’lumotlarni uzatishi va qabul qilishi mumkin. Modem ichki va tashqi bo’lishi 
mumkin. Hozirda ko’p kompyuterlar modem bilan birga sotilmoqda. 
6-rasm. Tashqi modem 7-rasm. Ichki modem. 8-rasm. USB modemlar 
Skaner. Skaner-matn, grafika, tasvirlarni kompyuterga kiritishni avtomatlashtirish uchun 
xizmat qiluvchi qurilma. U hozir asosan rangli ko’rinishda chiqarilayapti. Uning andozasi sifatida 
HP (Hewlett Packard) firmasi ishlab chiqaradigan HP Scanjet rusumli skanerlar qabul qilingan. 
9-rasm. Skanerning ko‘rinishi 
Uning asosiy tavsifi ma’lumotlarni aniq, tiniq, lozim bo’lgan rangda (xususan qora rangli) 
ko’rinishda chiqarish qobiliyatidir. Ushbu tasvirlash qobiliyati gorizontal va vertikal chiziqlardagi 
nuqtalar (piksellar) soni orqali belgilanadi. Odatda bu xarakteristika misol uchun 300x600, 
600x1200 ko’rinishda bo’ladi. Bu degani gorizontal chiziqlar bo’yicha nuqtalar (piksellar) soni 

---

4 
300 (600), vertikal bo’yicha piksellar soni 600 (1200)ta ekanligini bildiradi. Nuqtalar soni qancha 
ko’p bo’lsa ma’lumotlar aniqroq tasvirga ega bo’ladi. Tabiiyki, skanerni HP dan boshqa firmalar 
ham ko’plab ishlab chiqaradi.