- Demokrit - yunon faylasufi (tax mil.avv. 460-370-yillar)
| - Olamni bilish va haqiqatga erishish mumkin.
|
- Aristotel – yunon faylasufi (mil.avv. 384-322-yillar)
| - Tabiat – bilish va his qilish manbai. Sezgi –ayrim narsalarni his etadi, tafakkur narsalarning umumiy tomonlarini idrok etadi.
|
- Abu Nasr Forobiy (873-950-yillar)
| - Inson barcha bilimlarni tashqi olamdan oladi, u sezgi, idrok, xotira, mantiqiy tafakkur orqali voqelikni biladi.
|
- Frensis Bekon – ingliz faylasufi (1561-1626-yillar)
| - Olamni bilish mumkin. Bilish sezgidan boshlanadi. Bilish manbai – tajriba. Olim “Yangi organon” asarida bilishning induktiv metodini ishlab chiqqan.
|
- Rene Dekart – fransuz faylasufi (1596-1650-yillar)
| - Bilishning birdan-bir manbai – tafakkur. Olim bilishda ratsionalizm g`oyasini ilgari surgan.
|
- Jon Nokk – ingiliz faylasufi (1632-1704)
| - Sensualizm ta’limoti asoschisi bilimning asosi hissiy bilish g’oyasini ilgari surgan.
|
- David Yum – ingliz faylasufi (1711-1776-yillar)
| - Inson real voqelikni bila olmaydi. U faqat o`z sezgilarini bila oladi.
|
- Jorj Berkli – ingiliz faylasufi (1685-1753)
| - Barcha narsalar sezgilar majmuasidan iborat. Ular obektiv dunyoning mavjudligini inkor etadilar.
|
- Immanuil Kant – nemis faylasufi, tabiatshunos olim (1724-1804-yillar)
| - U inson bilishi mumkin bo`lgan hodisalar olamini “narsa biz uchun” deb nomlaydi. “Narsa o`zida”ni inson bila olmaydi, deb hisoblaydi.
|
- Vilgelm Gegel – nemis mumtoz falsafasining yirik vakili (1770-1831)
| - Olamni dialektik anglash metodini ishlab chiqdi, olam taraqqiyotining ziddiyatli jarayon ekanligini asoslab berdi.
|