KIRISH 2
I.BOB. MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARGA TA’LIM – TARBIYA BERISHNING PEDAGOGIK ASOSLARI 5 Maktabgacha ta`lim tushunchasi 5
Maktabgacha yoshdagi bolani rivojlanishida kun tartibining ahamiyati 12
II.BOB. MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLANI RIVOJLANISHIDA KUN TARTIBIGA RIOYA QILISH MAZMUNI 18 2.1.Maktabgacha yoshdagi bolalar kun tartibining mazmuni va rioya qilish usullari 18
2.2.Bola asab tizimining alohida xususiyatlari 21
2.3.Maktabgacha yoshdagi bolalarda kun tartibiga rioya qilish malakalarini oʻstirishning semaradorligini oshiruvchi tajriba ishlari 27
XULOSA30 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 31
KI RI S H Kurs ishining dolzarbligi: Maktabgacha ta’lim muassasalaridagi ta’lim – tarbiya jarayonida ilgʻor pedagogik va axborot texnologiyalardan foydalanish, muassasalarni zamonaviy bilimlar bilan qurollangan tarbiyachilar bilan toʻldirish hamda ularda kasbiy malaka, faoliyatga nisbatan ijodiy yondashuv hissini qaror toptirish, uzluksiz ta’lim tizimida olib borilayotgan islohatlarning muhim yoʻnalishlaridan biridir.
Respublikamizda uzluksiz ta’lim tizimining barcha bosqichlariga, jumladan uning maktabgacha ta’lim bosqichiga e’tibor ortib borishi bilan bir qatorda maktabgacha yoshdagi bolalarni maktabgacha yoshdagi ta’lim muassasalariga jalb etish ulushi kamayib borishi bu borada maqsadli Kurs ishininglar olib borish mamalakatimiz ilmiy texnikaviy dasturi, ustuvor Kurs ishininglar yoʻnalishlarining bir qsmi sifatida qaralishi mumkin. Zero, ta’kidlab oʻtganimizdek, uzluksiz ta’lim bosqichlarining samarali ishlashi ma’lum darajasida maktabgacha ta’lim sifata bogʻliq bu davrda bolaning dunyoqarashi, tasavvurlari shakllanib boʻladi. uncha toʻgʻri mazmun va yoʻnalish berish pedagogika fani, ta’lim amaliyotining dolzarb muammosidir.
Oʻzbekiston Respublikasida maktabgacha ta’lim toʻgʻrisidagi Nizomga muvofiq bola maktabgacha ta’limni uyda, ota –onalarning mustaqil ta’lim berishi orqali, shuningdek maktabgacha ta’lim muassasalariga jalb qilinmagan bolalar uchun maktabgacha ta’lim muassasalarida, maktablarda yoki markazlarda oladi. Bu yerda ular xaftda 2-3 marta shugʻullanishadi. Ota –onalarga maktabgacha ta’lim shaklini tanlash huquqi beriladi.
6-7 yoshli bolaning maktab ta’limiga tayyorligini aniqlashda maktabgacha yoshdagi bolalar ta’lim –tarbiyasi bilan shugʻullanuvchilar asosiy shart hisoblanish
– bolaning maktabga tayyorligi maktabgacha va maktab davridagi hayot tarzi hamda faoliyati uchun koʻrik vazifasini oʻtashini, oila yoki maktabgacha ta’lim muassasadagi ta’lim –tarbiya sharoitlarida maktab ta’limiga ozorsiz oʻtkazishni ta’minlash zarurligini hisobga olishlari lozim.
Maktabgacha yoshdagi bolaning maktab ta’limiga oʻtishi hamisha uning hayoti, axloqi, qiziqishi va munsoabatlarida anchayin jiddiy oʻzgarishlarni yuzaga chiqardi. Shuning uchun bolani yoki uydayoq maktab ta’limiga tayyorlash, uni uncha qiyin boʻlmagan bilim, tushuncha, koʻnikma va malakalar bilan tanishtirish kerak boʻladi. Maktabgacha yoshdagi bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash muammolani ijtimoiy –siyosiy ahamiyatga egadir. Shu bois, pedagogika nazariyasi va amaliyotida bu yoʻnalishda bir qancha Kurs ishining ishlari olib borilgan. Chunonchi oila sharoitida bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash muammosi har doim dolzarb boʻlib qolmoqda. Maktabgacha yoshdagi bolani maktabga tayyorlash muammolari – G.Yusupova, M.Sh.Rasulova, G.Jalolova, N.U.Bikboyeva, T.Charova, K.M.Mahkamjonov, chet el olimlaridan Ye.T.Nedonikina, A.V.Nikolsnaya, X.Klinton, L.A.Venlerlarning Kurs ishininglarida tatqiqi etilgan.
Kurs ishininglar tahlilidan ma’lum boʻldiki, maktabgacha yoshdagi bolani maktabga tayyorlash muammolari boʻyicha Kurs ishining ishlari amalga oshirilgan. Ammo bolani maktabga tayyorlash muammolani boʻyicha Kurs ishining ishlari amalga oshirilgan. Ammo bolani maktabga tayyorlashda kun tartibiga qoʻyilgan talablar va rioya qilish muammosi ilmiy metodik jihatdan keng qamroqli tahlil va tadqiq etilmagan. Bu hol 5 -7 yoshli bolalarning ma’naviy va amaliyo faoliyatga salbiy ta’sir etadi. Bu esa muammoning dolzarbligini koʻrsatadi. Aka shu muammoning nazariy va amaliy jihatdan oʻrganish maqsadida ilmiy Kurs ishining mavzusini “Maktabgacha yoshdagi bolalarda kun tartibiga rioya qilish malakalarini oʻstirish” deb belgiladik.