Мавзу: электрон рақамли имзо алгоритмлари

ERI algoritmi to‘g‘riligining isboti. Buning uchun tenglikning o‘rinli ekanligi ko‘rsatiladi. Haqiqatan ham, ushbu
+ ifodadan
= =
= topiladi.
U holda:
[ + ]G = [ + [ == tenglik o‘rinli.
Ikkinchi tomondan esa:
=[ +[ =
=[ +[ - ==[ +
==[ + = .
Shunday qilib talab qilingan isbot ko‘rsatildi.
Algoritmning tuzilishiga ko‘ra, har bir hisoblash murakkablik turlari bo‘yicha ochiq va mahfiy kalitlar generatsiya qilinib, mahfiy kalitlar bilan imzoni hisoblash amalga oshiriladi, ochiq kalitlar bilan esa imzo tekshiriladi. Bunday tuzilish algoritmning o‘ziga xosligi bo‘lib, bardoshlilikni tubdan oshiradi.

XULOSA.

Hozirgi globallashuv davrida elektron raqamli imzoni ommalashtirish, yuridik shaxslardan moliyaviy va soliq hisobotlarini elektron imzo asosida qabul qilish tizimini to‘la shakllantirish muhim ahamiyatga ega. Jahon amaliyotining sermahsul tajribasi hisoblangan bunday usuldan foydalanish birinchi galda axborot xavfsizligini ta’minlasa, ikkinchi navbatda tadbirkorlik sub’yektlarini ortiqcha qog‘ozbozliklardan xalos etadi.
Yurtboshimiz taqdim etgan Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasida kichik biznes va tadbirkorlik sub’yektlari faoliyati uchun ko‘proq erkinliklar berish maqsadida moliya va statistika hisobotlari tizimini yanada soddalashtirish, jumladan, bunday hisobotlarni vakolatli davlat organlariga elektron shaklda taqdim etish tizimini shakllantirish lozimligi ta’kidlangan.
2003 yil qabul qilingan «Elektron raqamli imzo to‘g‘risida» gi qonunni hayotga hayotga tatbiq etish natijasida respublikada elektron raqamli imzoni qullash milliy infratuzilmasi shakllandi hamda tobora rivojlanib bormoqda. Hozirda ERI kalitlarini ro‘yxatga olish bo‘yicha sakkizta markaz ro‘yxatdan o‘tib, faoliyat ko‘rsatmoqda.
Bugungi kunda birgina davlat soliq xizmati tizimida 13 ta ma’lumotlar tizimi shakllangan bo‘lib, ularning umumiy hajmi 549,6 gigabaytga, soddaroq aytganda, chop etilgan 22 million varaqqa teng.
Elektron raqamli imzo kaliti Davlat soliq qo‘mitasining yangi texnalogiyalr ilmiy-axborot markasining elektron raqamli imzo kalitlarini ruyxatga olish markazida beriladi. Joylarda soliq to‘lovchilarga elektron raqamli imzoning ochiq va yopiq kalitlarini hududiy davlat soliq inspeksiyalarida vakolatli xodim tomonidan berish imkoniyati yaratilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida o‘rganilgan ma’lumotlar sifatida quyidagillarni ta’kidlash lozim:
1. Elektron raqamli imzo mohiyatan elektron hujjatning yuridik maqomini ta’minlovchi kriptografik vosita ekanligi yoritildi.
2. ERI axborot kommunikatsiya tarmog‘ida elektron hujjat almashinuvi jarayonida quyidagi uchta masala:
- elektron hujjat manbaini haqiqiyligini aniqlash;
- elektron hujjat to‘laligini (o‘zgarmaganligini) tekshirish;
- elektron hujjatga raqamli imzo qo‘ygan subyektni mualliflikdan bosh tortmasligi ta’minlanishi hal etish imkonini berishi izohlandi.
3. ERI tizimini yaratish yo‘nalishlari:
1) ochiq kalitli shifrlash algoritmlariga asoslangan;
2) simmetrik shifrlash algoritmlariga asoslangan;
3) imzoni hisoblash va uni tekshirishning maxsus algoritmlariga asoslangan raqamli imzo tizimlarining o‘ziga xos tomonlari ko‘rsatildi.