Mavzu: Farmasevtik terminologiya bo’yicha umumlashtirilgan mashg’ulot

Mavzu:Farmasevtik terminologiya bo’yicha umumlashtirilgan mashg’ulot.
Farmatsiya (yunoncha: pharmakeia — dori; dori ishlatish) — dori vositalari va tibbiy buyumlar yaratish boʻyicha izlanishlar, tadqiqotlar, shuningdek, ularni ishlab chiqarish, tayyorlash, sifatini nazorat qilish, standartlash usullari, davlat roʻyxatidan oʻtkazish, saqlash, ular haqida axborot berish, dorixona va davolash muassasalariga yetkazib berish va sotish kabi vazifalarni oʻz ichiga oladigan ilmiy-amaliy faoliyatlar majmui. 18-asrga kelib F. fan sifatida shakllandi. F. farmakologiya bilan birga dorivor moddalar haqidagi fanni tashkil etadi. F.ga farmatsevtik kimyo, dori turlari va dorivor preparatlar texnologiyasi, farmakognoziya, F.ni tashkil etish va uning iqtisodiy, sud kimyosi kabi ixtisoslik fanlari kiradi. Dorilar taʼsiri, dori turlari, ularni qabul qilish usullari, tayyorlash texnologiyasi va boshqa omillar taʼsirini F.ning bioformatsiya yoʻnalishi oʻrganadi.
Q
adimgi yunoncha so'z pharmakon (farmakon) dori. damlama, sehrli ichimlik, zahar, og'uni bildirgan.


Farmak(o) yoki farmas o'zagidan hosil bo'lgan barcha so'zlar dorishunoslik, dorivor vositalarni ishlab chiqarish va qo'llashga taalluqli ekanligini bildiradi. Masalan, "farmatsiya" (yunoncha pharmakeia dorilarni tayyorlash, qo'llash) termini dorivor vositalarni ixtiro qilish, tayyorlash, standartlash, tekshirish, saqlash va berish, shuningdek farmatsevtika xizmatini boshqarish, tashkil qilish va iqtisodi bilan bo'gliq boʻlgan amaliy faoliyat va ilmiy bilimlar sohasini anglatadi. Ushbu sohada isblayotgan va maxsus o'rta hamda oliy farmatsevtik ma'lumotga ega bo'lgan barcha mutaxassislar farmatsevt (yunoncha pharmakeutes - dori, sehrli damlamani tayyorlaydigan va uni qo'llaydigan shaxs) kasbiga egadir.
qu- harf birikmasi unli harf oldidan kelganda [kv] deb o'qiladi:
aqua [akval-suv
Quercus [kverkus] - dub, eman ngu - harf birikmasi unli harf oldidan kelganda [ngv] deb o'qiladi:


unguentum [ungventum] - surtma the organ of tast.





lingua [lingva] – til





Su harf birikmasi a,e unli harflari oldidan kelganda [sv] deb o'qiladi:
suasor [svazor]-maslahatchi
Qolgan hollarda esa [su] deb o'qiladi:
suillus [suillus] - cho'chqa -i (-si) ti harf birikmasi unli harf oldidan kelganda [si] deb o'qiladi:
solutio [solutsio] – eritma.



[f] tovushini lotincha so'zlarda f harfi, yunonchadan o'tgan soʻzlarda ph digrafi, [t] tovushini lotincha so'zlarda t harfi, yunonchadan oʻtgan soʻzlarda th digrafi, [r] tovushini lotincha so'zlarda r harfi, yunonchadan oʻtgan so'zlarda rh digrafi ifodalaydi.
-meth- (methylium)-metil
-aeth- (aethylium) - etil -phen- (phenylium) - fenil
-thi (theion)- oltingugurt -chlo(r)- (chlorum)-xlor.
D
ori vositalari (dorl preparatlart, medikamentlar) - dori moddalar, tablly sintetik yoki biotexnologik usulda olingan aralashmalar bo'lib, profilaktika, diagnostika, davolash yoki organizm holatini yoki fiziologik funksiyasini o'zgartirish uchun ishlatiladi.


Dori vositalariga quyidagilar kiradi:
TDV-tayyor dori vositalari
Faol moddalar (substansiyalar, ta'sir qiluvchi moddalar, biologik agentlar) Dezinfeksion yok! Insektitsid vositalar (kasallik chaqiruvchi yoki parazitlarga qarshi vositalar). Ular odamlar bilan muloqotda bo’lganda beriladi Meditsina Immunobiologik preparatlari (MIBP)
Qondan, plazmadan, odam va hayvon to'qimalaridan olingan preparatlar
Radio farmatsevtik vositalar
Gomeopatik vositalart
Dorivor choylar (dorivor yig'malar)
Dorivor kosmetik vositalar


Oziq-ovqat mahsulotlariga qo'shiladigan dori vosit»lari Diagnostika preparatlari, shu jumladan, kasallik chaqiruvchilarni aniqlaydiganlar Dorivor o'simlik xom ashyolari Dori vositalariga kirmaydigan biologik faol qo'shimchalar (BAD) Dori vositalariga kirmaydigan dezinfeksiyalovchi va msektitsid preparatlar, oziq- ovqat mahsulotlari, kosmetik vositalar, laboratoriya diagnostikasi uchun kerak bo'ladigan, qaysiki insonlar organi bilan muloqotda bo'lmaydigan (meditdina Immunobiologik preparatlaridan tehnikasi. dan tashqari) meditsina ashyolari, meditsina AT