Demak,markazga intilma kuch ifodasi quyidagiga teng:
Demak,markazga intilma kuch ifodasi quyidagiga teng:
F = mƲ²/R yoki F= mɷ²R
Jismga ta’sir etayotgan markazga intilma kuch jismning massasiga va chiziqli tezligi kvadratiga to’g’ri proporsional, aylanish radiusiga esa teskari proporsionaldir.
Markazdan qochma kuch
Markazdan qochma kuch
Nyutonning uchinchi qonuni aylanma harakat uchun ham o’rinlidir.Aylanma harakat qilayotgan sharchaga ta’sir etayotgan markazga intilma kuchga miqdor jihatdan teng va unga qarama – qarshi yo’nalgan kuch mavjud . Bu kuch markazdan qochma kuch deb ataladi.
Markazdan qochma kuch
aylanish markazidan radius bo’ylab aylana tashqarisi tomon yo’naladi.
Markazdan qochma kuch markazga intilma kuch kabi quyidagicha ifodalanadi:
F = mƲ²/R yoki F = mɷ²R
Masala yechish namunasi
Massasi 2 kg bo‘lgan jism, radiusi 3 m bo‘lgan aylana bo‘ylab 2 m/s tezlik bilan aylanmoqda. Bunda markazga intilma kuchning qiymati qanchaga teng?
Berilgan Formula Yechish
m = 2 kg
R = 3 m F = mƲ²/R F = 2ˑ 2² /3 =2,6 N
Ʋ= 2 m/s
F = ?
Aylana bo‘ylab tekis harakat qilayotgan jism radiusi va burchak tezligi 2 marta oshirilsa, markazdan qochma kuch qanday o‘zgaradi?
Mavzuni mustahkamlash uchun masalalar
Massasi 2 kg bo‘lgan jism, 3 rad/s tezlik bilan aylanmoqda. Bunda markazdan qochma kuch 18 N ga teng bo‘lsa, aylanish radiusi nimaga teng (m)?
Aylana bo‘ylab tekis harakat qilayotgan jism radiusi 2 marta oshirilsa, markazdan qochma kuch qanday o‘zgaradi?
Massasi 4 kg bo‘lgan jism, radiusi 3 m bo‘lgan aylana bo‘ylab 2 rad/s burchak tezlik bilan aylanmoqda. Bunda markazdan qochma kuchning qiymati qanchaga teng?
