Tajnis (ar. – jinsdosh, hamjins) – baytda shaklan bir xil yoki bir-biriga yaqin so‘zlarni qo‘llashga asoslangan she'riy san'at. Asosan nazmda, ba'zan nasrda ham istifoda etiladi. Ilmi badi'ga doir manbalarda tajnisning bir necha turlari farqlanadi. Xususan, Umar Roduyoniyning “Tarjumon ul-balog‘a” (11-a.) asarida tajnisning 4 turi (tajnisi mutlaq, tajnisi murakkab, tajnisi zoid, tajnisi muraddad), Rashididdin Vatvotning “Hadoyiq us-sehr” (12-a.), Shams Qays Roziyning “Al-mo‘jam” (1218- 1233) va Shayx Ahmad Taroziyning “Funun ul-balog‘a” (1436-37) asarlarida 7 turi (tajnisi tom, tajnisi noqis, tajnisi zoid, tajnisi mukarrar, tajnisi murakkab, tajnisi mutarraf, tajnisi xat) keltirib o‘tilgan. Turkiy adabiyot, xususan Alisher Navoiy ijodida tajnisning asosan quyidagi turlari keng qo‘llanilgan: 1. Tajnisi tom yoki mutlaq tajnis – to‘liq shakldoshlikka (harflar tarkibi jihatidan) asoslangan: Sahnida yuz gul chiqorib bir yig‘och, Har gulining atri borib bir yig‘och (Hayrat ul-abror) 1. Tajnisi noqis (nuqsonli tajnis) – shaklan yaqin so‘zlar o‘zaro faqat unli tovushlar jihatidan farqlanuvchi.
