Mavzu: Harkatning muskulli va muskulsiz formalari. Fotobialogiya muomolari. Bialogik oksidlanish. Hujayraga signal tranduksiya Sistema haqida umumiy ma’lumotlar

Murakkab tizimlar biofizikasi
biror organ, organizm, tur, ‘o’ulyatsiyalarda 
bo’ladigan murakkab jarayonlarning fizik-kimyoviy asoslarini va ularga turli xil fizik 
omillarning tahsirini o’rganadi. Murakkab tizim deganimizda nafaqat organizm, 
‘o’ulyatsiya, balki biogeotsenoz yoki biosfera ham tushuniladi. Murakkab tizimlar 
biofi-zikasi biologiya fani nazariyalarilari bilan ish ko’radi. Masalan,
CH.Darvinnig evolyutsion tahlimoti bo’yicha turlarning kelib chiqishida tashqi 
tahsirlarning (quyosh nuri, bosim, shamol, radioaktiv nurlar) ahamiyati katta. Murakkab 
tizimlar biofizikasi rivojlanish, yahni filogenez va ontogenez qonuniyatlari bilan birga 
tashqi omillarning o’rganilayotgan tizimlarga tahsir qilish mexanizmlarini ham
o’rganadi. Biofizikaning ushbu bo’limi kibernetikadan, matematik modellashdan keng 
foydalanadi. 
 
Biofizik tadqiqotlarning usullari 
 
Albatta har bir fanning rivojlanishi u foydalanadigan usullarga va yondashuvlarga 
bevosita bog’liqdir. Biz quyida zamonaviy biofizikaning ayrim usullari haqida 
mahlumot berdik.

---

4 
Elektron mikrosko’iya usuli
bilan makromolekulalar, membranalar, hujayra 
organoidlarining holati, shakl va o’lchamlari aniqlanadi. 
Spektrofotometriya usuli 
eritmalardan o’tgan nurning bir qismini yutilishini 
o’lchashga asoslangan. Ushbu usul bilan modda kontsentratsiyasi o’lchanadi, 
makromolekulalarning ikkilamchi strukturasi, molekula ayrim guruhlarini ionlashuvini 
o’rganiladi.
Rentgen nurlari difraktsiyasi usuli 
bilan biomolekulalarning fazoviy strukturasi, 
ularning shakli va o’lchamlari, ikkilamchi struktura elementlarining orientatsiyasi 
aniqlanadi. 
Fluorestsent zondlar usuli
. Ushbu usulda maxsus kimyoviy organik moddalar - 
zondlardan foydalaniladi. Zond ”tikilgan” biomolekulaga mahlum bir to’lqin 
uzunligidagi nur bilan tag’sir ettirganimizda, ushbu molekula qo’zg’aladi va o’zidan 
boshqa to’lqin uzunligidagi nurni chiqaradi va ushbu nurni fluorimetr asbobi bilan 
o’lchanadi. Fluorestsentsiya usuli bilan makromolekulalarning konformatsion holati, 
xromofor guruhlarning harakatchanligi, bahzi ionlar trans’orti o’rganiladi.