Mavzu: i-guruh yonaki guruhcha metallarining davriy jadvaldagi o’rni. Atom tuzilishi. Xossalari mis

Mavzu: Koordinatsion birikmalar hosil bo'lishida ligandalarning o'rni va ularning tuzilish izomeriyasi.

• Koordinatsion birikmalar, kompleks birikmalar - markaziy atom (yoki ion) va u bilan bogʻlangan molekula yoki ionlar - ligandlardan tashkil topgan komplekslar. Markaziy atom (kompleks hosil qiluvchi), odatda, akseptor, ligandlar esa elektronlarning donorlari boʻlib, kompleks hosil boʻlganda ular orasida donor-akseptor yoki koordinatsion bogʻ-lanish vujudga keladi. Kompleks elektroneytral yoki noelektrolit, musbat (kompleks kation) yoki manfiy (kompleks anion) zaryadli boʻlishi mumkin.

Masalan, [Cu(NH,)4]2+, [Fe(CN)6]4

Koordinatsion birikmalar haqida tushuncha

Agar eritma yoki gaz holatidagi Koordinatsion birikmalar bir xil ligandlardan tuzilgan boʻlsa, komp-leksdagi barcha bogʻlar bir xil, agar har xil ligandlardan iborat boʻlsa, bogʻlar tavsifi ligandlar xossalariga bogʻliqboʻladi.

• Agar eritma yoki gaz holatidagi Koordinatsion birikmalar bir xil ligandlardan tuzilgan boʻlsa, komp-leksdagi barcha bogʻlar bir xil, agar har xil ligandlardan iborat boʻlsa, bogʻlar tavsifi ligandlar xossalariga bogʻliqboʻladi.

Masalan,

[W(CH,CN)(O)F4]

kompleksida donorakseptor, oddiy kovalent bogʻlar va qoʻsh bogʻ hosil boʻladi.

Markaziy atom bilan bevosita bogʻlangan ionlar yoki molekulalar soni uning koordinatsion soni Koordinatsion birikmalar deb ataladi.

• Markaziy atom bilan bevosita bogʻlangan ionlar yoki molekulalar soni uning koordinatsion soni Koordinatsion birikmalar deb ataladi.

Mas,

K4[Fe(CN)6], Ti(CO)7 va [Cu(NH3)4]SO4 da

markaziy atomlarning Koordinatsion birikmalar

6, 7 va 4 ga teng

D.I.Mendeleyev davriy sistemasining katta davrlari oʻrtasidagi (oraliq) elementlar

• D.I.Mendeleyev davriy sistemasining katta davrlari oʻrtasidagi (oraliq) elementlar

(Ti, V, Sg, Mn, Fe, So, Ni, Si, Zn, Zr, Nb, Mo, Tc, Ru, Rh, Pd, Ag, Cd, Hf, Ta, W, Re, Os, Ir, Pt, Ai, Hg, nodir yer elementlari, aktinoidlar),