Mavzu: i-guruh yonaki guruhcha metallarining davriy jadvaldagi o’rni. Atom tuzilishi. Xossalari mis

Dixloro(bis)etilen- diaminkobalt(III) ionining optik izomerlari (formulalar orasidagi uzlukli vertikal chiziq ko’zgu tekisligini bildiradi). Molekulalarning ikkita optik izomerlari bir-biri ustiga tushmaydigan koʻzgudagi aksi boʻladi

Dixloro(bis)etilen- diaminkobalt(III) ionining optik izomerlari (formulalar orasidagi uzlukli vertikal chiziq ko’zgu tekisligini bildiradi). Molekulalarning ikkita optik izomerlari bir-biri ustiga tushmaydigan koʻzgudagi aksi boʻladi

3. Ionlanish izomeriyasi birikmadagi ichki va tashqi sferadagi ionlar o‘zaro o‘rin almashinishi natijasida yuzaga kelib chiqadi.

• 3. Ionlanish izomeriyasi birikmadagi ichki va tashqi sferadagi ionlar o‘zaro o‘rin almashinishi natijasida yuzaga kelib chiqadi.
• Masalan, [Co(NH3)5Br]SO4 va [Co(NH3)5SO4]Br larni birinchisining eritmasi Ba2+ ioni tutgan modda eritmasi bilan aralashtirilganda BaSO4 cho ‘kmasi, ikkinchisi esa kumush nitrat bilan oq cho‘kma hosil qiladi. Bu moddalarning eruvchanligi, ular kristallarining rangi va kimyoviy xossalarida farq kuzatiladi.

4. Koordinatsion izomeriya kation va anion tabiatli ichki sferalardan tashkil topgan birikmalarda kuzatiladi. Masalan, tarkibi [Cu(NH3)4]SO4 va K2[P tC l4] bo’lgan to‘yingan eritmalami aralashtirilganda [Cu(NH3)4][PtCl4] tarkibli birikmani cho‘kma holida (uning eruvchanligi boshlang’ich mod ­dalarnikidan kichik bo’lishi sababli) ajratib olish mumkin. Unga izomer bo’lgan [CuCl4]Pt[NH3)4] birikma mavjud.

• 4. Koordinatsion izomeriya kation va anion tabiatli ichki sferalardan tashkil topgan birikmalarda kuzatiladi. Masalan, tarkibi [Cu(NH3)4]SO4 va K2[P tC l4] bo’lgan to‘yingan eritmalami aralashtirilganda [Cu(NH3)4][PtCl4] tarkibli birikmani cho‘kma holida (uning eruvchanligi boshlang’ich mod ­dalarnikidan kichik bo’lishi sababli) ajratib olish mumkin. Unga izomer bo’lgan [CuCl4]Pt[NH3)4] birikma mavjud.

5. Gidrat izomeriya ichki va tashqi sferada suv molekulalarining turlicha taqsimlanishi natijasida yuzaga kelib chiqadi. Masalan, ko‘k-binafsha rangli (Cr(H2O)6]Cl3 dan to‘q-yashil rangli [Cr(H2O)5Cl]Cl2• H2O va undan och-yashil rangli [Cr(H2O)4Cl2]Cl • 2H2O ga o‘tishda moddalarning faqat ranglarigina emas, ular dissotsilanganda hosil bo’ladigan koordinatsion ionlar zaryadi va dissotsilangan xlor ionlari miqdori turlicha bo’ladi.

• 5. Gidrat izomeriya ichki va tashqi sferada suv molekulalarining turlicha taqsimlanishi natijasida yuzaga kelib chiqadi. Masalan, ko‘k-binafsha rangli (Cr(H2O)6]Cl3 dan to‘q-yashil rangli [Cr(H2O)5Cl]Cl2• H2O va undan och-yashil rangli [Cr(H2O)4Cl2]Cl • 2H2O ga o‘tishda moddalarning faqat ranglarigina emas, ular dissotsilanganda hosil bo’ladigan koordinatsion ionlar zaryadi va dissotsilangan xlor ionlari miqdori turlicha bo’ladi.