TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI ARXITEKTURA TA’LIM YO’NALISHI 120-GURUH TALABASI O’ROLOV SOATMURODNING “ARXITEKTURAVIY LOYIHALASH” FANIDAN TAYYORLAGAN TAQDIMOTI
MAVZULAR: 1. Mehmonxona binolari haqida u’mumiy ma’lumotlar. 2. Mehmonxona binolarining toifalanishi. 3. Mehmonxona binolarining arxitekturaviy tarixiy yechimlari 4. Restoran binolari haqida umumiy ma’lumotlar. 5. AQSH mamlakatlaridagi Mehmonxona binolarining arxitekturaviy tarixiy va kompozitsion yechimlari
Vilson modeli – amerikalik Kemon Vilson ishlab chiqqan model qu-laylik va xizmat ko’rsatishning yu-qori standartlariga ega (Holiday inn yoki Marriott hotels & resorts tipidagi) mehmonxonalar zanji-ridan iborat mehmonxonalarda uchramoqda. Bunday mehmon-xonalar zanjirida asosiy e’tibor dizayn va interyerning yaxlitligi, mehmonlarni tezlik bilan ro’yxat-ga olish, doimiy mijozlar uchun alohida xonalar mavjudligi, no-nushtada shved stoli, konferens-zal mavjudligi, narxlarning egiluv-chanligi, markazlashgan boshqa-ruv va marketingga qaratiladi.
Mehmonxonalar tizimida franchayzing
Franchayzing (frans. “Franchise” - imtiyoz) – biznesning bir turi bo’lib, bunda yirik kompaniya (franchayzer) tayyor biznesni sotadi, oddiy tadbirkor yoki kompaniya (franchayzi) esa bu tayyor biznes (franshiza) ni sotib oladi. Franshiza orqali tashkil etilgan mehmonxona tizimida Franchayzer o’z brendini ma’lum mablag’ evaziga aniq yoki noaniq muddatga sotadi. Franchayzi esa sifatini pasaytirmaslik sharti bilan, bu brend ostida xizmat ko’rsatish imkoniyatiga ega bo’ladi. Muhim bosqich – mehmonxona joylashuvini tanlash Mehmonxona joylashuvi uning jalb qilish imkoniyaiga bevosita ta’sir ko’rsatadi. Mehmonxonalar har tomon-lama qulay (shahar markaziga yaqin, yo’llar, atrofdagi muhiti va hk) va shovqin-suron (poyezd va metro stansiyalari, aeroportlar) bo’lmagan joylarda joylash-tiriladi. Joylasuvni tanlashda quyidagilar amalga oshiriladi
Joyning tabiiy sharoiti (ekologik ko’rsatkichlar) o’rganib chiqiladi
Stullar miqdori (me’yorida) va maxsus bar-stullari
Televizorlar (odatdagidan ko’p miqdorda)
Xonalar jihozlanishi
Mijoz uchun xona dam olish marka-zidir. Shunday ekan xonani mak-simal darajada qulay jihozlash kerak
Turizm sohasida bir qancha xizmatlar ko‘rsatiladi. Ularni ikki yirik guruhga bo‘lish mumkin: turistik mehmondorchilik xizmatlari.
Mehmondorchilik xizmatlari ham bir qancha yo‘nalishlarga ega. Ulardan biri mehmonlarni joylashtirish va vaqtincha yashashini ta’minlash bilan bog‘liq xizmatlardir.
Bular tarkibiga mehmonxona xo‘jaligi tomonidan ko‘rsatiladigan xizmatlar ham kiradi.
Uchinchidan, mehmonxonalar ovqatlantirish va dam olish bilan bog‘liq xizmatlarni ham o‘zlari tashkil qilishi mumkin.
Mehmondorchilik xizmatlari o‘z navbatida yana bir qancha guruhlarga bo‘linadi. Bularga birinchi galda, mehmonxona xo‘jaligi xizmatlari kirsa, Ikkinchi galda, ularni tashish bilan bog‘liq xizmatlardir.
Ammo turistlarning xohishiga qarab ular boshqa shu sohaga ixtisoslashgan joylarda ham bunday xizmatlardan bahramand bo‘lishi mumkin.
Shu tufayli mehmonxona xizmatlari tarkibiga hozirgi paytda turistlarga ertalabki nonushtani tashkil qilish xizmatlari kiritilgan va ularning narxi ham yotoq xarajatlari bilan birga kolkulyatsiya qilinadi va mehmonxonaga joylashtirish bahosiga qo‘shiladi.
Turistlarni joylashtirish va yashashi bilan bog‘liq xizmatlar turistik xizmatlarning tarkibiy qismi bo‘lib, turistlarni qabul qilish va tunashiga tegishli sharoit yaratib berishiga qaratilgan xizmatlardir.
Bu jarayonda ularga ovqatlanish, dam olish va maishiy xizmatlarni ham ko‘rsatishga majbur. Ammo bulardan tashqari yana bir qancha qo‘shimcha xizmatlar ko‘rsatilinadi. Bunday xizmatlarning turlari va sifatiga qarab mehmonxonalarning kategoriyasi o‘zgarib, takomillashib boradi.
Bu jarayonda ularga ovqatlanish, dam olish va maishiy xizmatlarni ham ko‘rsatishga majbur. Ammo bulardan tashqari yana bir qancha qo‘shimcha xizmatlar ko‘rsatilinadi. Bunday xizmatlarning turlari va sifatiga qarab mehmonxonalarning kategoriyasi o‘zgarib, takomillashib boradi.