Mavzu: Ijtimoiy –Iqtisodiy hodisalarni statistik o`rganishda guruhlash usulining ro`li va ahamiyati

Trendlarni prognozlash modellari. Ijtimoiy-iqtisodiy tadqiqotlardagi statistik kuzatuvlar odatda muntazam ravishda doimiy ravishda amalga oshiriladi va vaqt qatorlari shaklida taqdim etiladi. x t, qaerda t \u003d 1, 2, ..., p. Trend regressiya modellari vaqt qatorlarini statistik prognozlash vositasi sifatida ishlatiladi, ularning parametrlari mavjud statistik bazadan foydalangan holda baholanadi, so'ngra asosiy tendentsiyalar (tendentsiyalar) ma'lum vaqt oralig'ida ekstrapolyatsiya qilinadi.
Statistik bashorat qilish metodologiyasi har bir seriya uchun ko'plab modellarni yaratish va sinovdan o'tkazishni, ularni statistik mezonlarga qarab taqqoslashni va bashorat qilish uchun eng yaxshilarini tanlashni o'z ichiga oladi.
Statistik tadqiqotlarda mavsumiy hodisalarni modellashtirishda ikki xil tebranishlar farqlanadi: multiplikativ va qo'shimchalar. Multiplikatsion holatda mavsumiy tebranishlar diapazoni vaqt o'tishi bilan trend darajasiga mutanosib ravishda o'zgaradi va statistik modelda faktor bo'yicha aks etadi. Qo'shimcha mavsumiylik bilan, mavsumiy og'ishlarning amplitudasi doimiy va trend darajasiga bog'liq emas deb taxmin qilinadi va dalgalanmalarning o'zi modelda atamalar bilan ifodalanadi.
Ko'pgina bashorat qilish usullarining asosini o'rganilayotgan davrda, uning chegaralaridan tashqarida ishlaydigan naqshlar, bog'lanishlar va munosabatlarning tarqalishi bilan bog'liq ekstrapolyatsiya yoki - so'zning keng ma'nosida - o'tmish va hozirgi zamon bilan bog'liq ma'lumotlarga asoslanib, kelajak haqida g'oyalar olishdir.
Eng mashhur va keng qo'llaniladigan trend va adaptiv prognozlash usullari. Ikkinchidan, avtoregressiv va harakatlanuvchi o'rtacha usullar (Box-Jenkins va adaptiv filtrlash), eksponensial tekislash usullari (Xolt, Braun va eksponent o'rtacha modellar) va boshqalarni ajratib ko'rsatish mumkin.

Test.
1. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 433-sonli “O’zbekiston Respublikasining xalqaro amaliyotda qabul qilingan hisob va statistika tizimiga o’tish bo’yicha Davlat dasturi” to’g’risidagi qarori qachon qabul qilingan
a. 1994 yil 24 avgust 209
b. 1993 yil 2 sentyabr
c. 1992 yil 6 avgust
d. 1994 yil 17 noyabr
2. O’zbekiston Respublikasida statistika faoliyati tizimining ierarxiyasi qanday
a. O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi; statistika boshqarmalari; statistika bo’limlari
b. O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi; Qoraqalpog’iston respublikasi statistika departamenti; statistika boshqarmalari; statistika bo’limlari
c. O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi; Statistika departamenti; statistika boshqarmalari; statistika bo’limlari
d. to’g’ri javob yo’q