Mavzu iqtisodiyotning real sektori

YAIMni HISOBLASH USULLARI

1) Omillar qiymati bo’yicha o’lchash:

YaIM (omillar qiymati bo‘yicha) = hamma omillar daromadlarning summasi (daromadlarga soliqlarni to‘lashdan ilgari) =W+OS

2) YaIM (bozor baholari bo‘yicha) = YaIM (omillar qiymati bo‘yicha) ITS

W+OS+ITS (2)

Bu yerda:

W – ishchilarga ish haqi va boshqa to‘lovlarni jamlovchi ko‘rsatkich;

OS – ishlab chiqarish birliklari joriy operatsiyalardan olgan (YaIM) yangi foyda (o‘z ichiga ijara to‘lovlari, foiz to‘lovlari, amortizatsiya va foydani oladi);

ITS – subsidiyalar chiqarib tashlangan bilvosita soliqlar (sotuvdan va xo‘jalik faoliyati uchun korxonalar davlatga to‘lagan soliqlardan korxonalar davlatdan olgan transfertlar ayriladi).

YALPI JAMG‘ARMANI YALPI ISTE’MOL QILINMAGAN DAROMAD SIFATIDA ANIQLANISHI

GNI=GDP+YF (3)

GNDI=GNI+TRF (4)

 Bu yerda:

GNDI – yalpi milliy ixtiyoridagi daromad;

YF – xorijdan olingan sof moddiy omillar daromadi;

TRF – xorijdan olingan sof moddiy omillar daromadi;

MAMLAKAT IQTISODIYOTIDAGI YALPI JAMG‘ARMALAR

• S=GNDI-C (5)
• (G) va (3) tenglamalar yordamida quyidagi muhim munosabatni olamiz.
• (S-I) = (x-M)+YF+TRF (6)

UY XO‘JALIGINING ISTE’MOLI VA IXTIYORIDAGI DAROMADI O‘RTASIDAGI ARIFMETIK BOG‘LIQLIK

C=a+b YD

a>0, 0

 

• Iste’mol funksiyasining bunday ko‘rinishda yozilishi iste’molga chegaralangan moyillik (MRG) ning o‘zgarmas va b ga teng bo‘lishini nazarda tutadi. Bu vaqtda iste’molga o‘rtacha moyillik (dC/dYD)dir

KENGAYTIRILGAN ISTE’MOL FUNKSIYASI

• C = f (YD*, NW, r, X)
• Bu yerda:
• C – shaxsiy iste’molga sarflar;
• YD* - joriy va kelajakda uy xo‘jaliklari ixtiyoridagi daromadning o‘rtachasi ((2) tenglamaga muvofiq aniqlangan);
• NW – uy ho‘jaliklarining sof moddiy boyligi;
• r – soliq to‘langandan keyingi boshqa o‘zgaruvchilar;
• X – iste’molga ta’sir etuvchi boshqa o‘zgaruvchilar.