Mavzu: Isitma fiziologiyasi Termoregulyatsiya

39 °C​ va undan yuqori ko‘rsatkichdagi tana harorati oshishi bilan namoyon bo‘luvchi kasalliklar

Tana haroratining yuqori darajada boʻlishi, organizmning kuchli intoksikatsiyasidan darak beradi.

Koʻp hollarda haroratning 39 °C​ da boʻlishi bakterial infeksiyalar natijasida kelib chiqadi, masalan:

• 
  Angina;
  
• 
  Pnevmoniya;
  
• 
  O‘tkir piyelonefrit;
  
• 
  Ichak infeksiyalari – salmonellez, dizenteriya, xolera;
  
• 
  Sepsis;
  
• 
  Gripp;
  
• 
  Gemorragik isitma;
  
• 
  Suvchechak;
  
• 
  Qizamiq;
  
• 
  Meningit;
  
• 
  Ensefalit;
  
• 
  Virusli gepatit A ning atipik kechishida.
  

Tana haroratining yuqori ko‘rsatkichlarda bo‘lishining boshqa sabablari

Termoregulyatsiya jarayonining buzilishi, boshqa ko‘zga tashlanmaydigan kasalliklarda ham kuzatiladi.

Yana bir xavfli sabab, organizm haroratni tashqi muhitga ajrata olmay qolishidir. Juda issiq va dim ob-havoda yoki dim xonada uzoq muddat bo‘lganda organizm haroratni tashqi muhitga ajrata olmay qoladi.

Bunday holat yurak va nafas olish tizimi bilan bog‘liq kasalliklari bor insonlar hayoti uchun katta xavf tug‘diradi, hatto o‘lim bilan tugash ehtimoli ham mavjud.

Bolalarda tana harorati ularni juda qalin kiyimlar bilan kiyintirganda ham oshadi.

Juda issiq sharoitda sog‘lom odam a’zolari, birinchi navbatda uning miyasi «qiynaladi». Bundan tashqari, tana harorati juda emotsional insonlarda stress va depressiya vaqtlarida ham ko‘tariladi.

Tana harorati va boshqa simptomlar

Tana harorati oʻzgarishi organizmdagi patologiyalar natijasida kelib chiqishini inobatga olib, kasallikning boshqa simptomlari bilan birgalikda kompleks ravishda oʻrganish kerak.

Aynan umumiy belgilar bilan kasallikning qanday ekanligi va uning darajasi haqida bilib olish mumkin.

Tana harorati oshishi va og‘riq

Qorin sohasidagi og‘riq va tana haroratining 37,5 °C​ dan oshishi, oshqozon ichak tizimidagi jiddiy muammolardan darak beradi. Ko‘pincha bunday holat ichak tutilishlarida kuzatiladi.

Bundan tashqari, o‘tkir appenditsitda ham yuqoridagi kabi holat kelib chiqadi. Shuning uchun bemorda ishtahaning yo‘qolishi va sovuq ter ajralishi kuzatilsa, zudlik bilan tez tibbiy yordamga murojaat etish kerak. 

Appenditsit asorati – peritonitda ham yuqori tana harorati kuzatiladi.

Og‘riq va tana haroratining oshishiga boshqa sabablar:

• 
  Piyelonefrit;
  
• 
  O‘tkir pankreatit;
  
• 
  Ichakning bakterial kasalliklari.
  

Agar tana harorati boshdagi og‘riqlar bilan birgalikda oshsa, quyidagi kasalliklardan dalolat beradi:

• 
  Gripp va O‘RK;
  
• 
  Angina;
  
• 
  Skarlatina;
  
• 
  Ensefalit;
  
• 
  Meningit;
  

Bo‘g‘​imlar va mushaklarda og‘riq hamda tana haroratining 39 °C dan oshishida, darhol isitma tushiruvchi preparatlardan foydalanish tavsiya etiladi.

Asosiy adabiyotlar:

1. 
   Abdullyaev N.H., Karimov H.Yo., Irisqulov B.O’. Patologik fiziologiya, Darslik. Toshkent. 2012y.
   
2. 
   Azimov R.Q., Patofiziologiya. Ơquv qơllanma. Tashkent. 2010y.
   
3. 
   Azimov R.K. Patofiziologiya. O’quv qo’llanma. Tashkent.2010 y.