Kognitiv psixoterapiya uchun nazariy asos dastlab Aaron Bek tomonidan depressiyadagi psixologik jarayonlarni tushuntirish uchun olib borilgan tadqiqotlar davomida qurilgan kognitiv modeldir. Ushbu model uch darajaga bo'lingan shaxsning e'tiqodlari (munosabatlari) tizimidir:
Kognitiv psixoterapiya ko'pincha murakkabdir. Kognitiv usullardan tashqari, psixoterapevtlar o'z ishlarida bir-birini muvaffaqiyatli to'ldiradigan turli xil xulq-atvor usullaridan foydalanadilar.
Umuman olganda, psixoterapevtik amaliyotda kognitiv va xulq-atvor yondashuvlarining integratsiyasi tobora ko'proq kuzatilmoqda, chunki har qanday psixoterapevtik ta'sirlar muqarrar ravishda insonning barcha javob sohalariga (affektiv, motivatsion, kognitiv, xulq-atvor) ta'sir qiladi va ularda o'zaro bog'liq o'zgarishlarni keltirib chiqaradi
