Mavzu: kompyuterning turlari va tashkiliy qismlari, kompyuterlarning

O‘LCHAMI VA HISOBLASH QUVVATI
 BO‘YICHA 
KOMPYUTERLARNI QUYIDAGI GURUHLARGA BO‘LISH MUMKUN:
◼
juda katta (supperkompyuterlar);
◼
katta;
◼
kichik;
◼
juda kichik (mikrokompyuterlar).

---

KOMPYUTER TURLARI
1.
Supercomputer.
2.
Mainframe.
3.
Server Computer.
4.
Workstation Computer.
5.
Personal Computer or PC.
6.
Microcontroller.
7.
Smartphone.

---

AVLODLAR BO‘YICHA SHAXSIY KOMPYUTERLAR QUYIDAGI 
TARTIBDA GURUHLARGA BO‘LINADI:
◼
1-avlod – 8-bitli protsessorlar ishlatilgan;
◼
2-avlod – 16-bitli protsessorlar ishlatilgan;
◼
3-avlod – 32-bitli protsessorlar ishlatilgan;
◼
4-avlod – 64-bitli protsessorlar ishlatilgan.

---

Statsionar va portativ (noutbuklar) turlarga bo’linadi.
Shaxsiy kompyuterlar uchun mavjud monitor va boshqa bir 
qator periferik qurilmalar asosiydir. ShK blokida asosiy (tizimli) 
plata, 
protsessor, 
turli 
xotiralar 
(TSQ, 
qattiq 
disk), 
kiritish-chiqarish qurilmasi, periferik qurilmalar va boshqalar 
joylashgan.
ShK ni kengaytirish mumkin. Unga osonlik bilan turli 
qo’shimcha qurilmalarni qo’shish mumkin. ShK ga turli 
soxalarga tegishli dasturiy ta’minotlarni o’rnatish mumkin.
SHAXSIY KOMPYUTERLAR

---

Shaxsiy kompyuterlarga o’xshash, 
lekin ularga nisbatan o’lchami bo’yicha 
juda kichik.
CHO’NTAK KOMPYUTERLAR

---

Mikrokontrollerlar turli maishiy xizmat va texnik qurilmalarga o’rnatiladi 
(mobil telefonlar, kir yuvish mashinalari, printerlar, televizorlar va boshqalar). 
Ular insonlarga qurilmalarni boshqarishga imkon beradi.
Mikrokontrollerlar o’zlarining o’lchamlariga qaramasdan, to’liq ravishda 
hisoblash qurilmalari hisoblanadi, yani ular xotira, protsessor va 
kiritish-chiqarish vositalariga ega.
Qayta dasturlanadigan va dasturlanmaydigan turlari mavjud. Qayta 
dasturlanmaydigan mikrokontrollerlar uchun dasturlar ishlab chiqarish 
vaqtida yoziladi va uni keyinchalik o’zgartirish mumkin emas. 
Mikrokontrollerlar 
katta 
mig’dorda 
ishlab 
chiqarilmoqdalar 
(katta 
seriyalarda).
MIKROKONTROLLERLAR

---

Serverlar ShKlardan o’zlarining kuchliligi 
(kuchli serverlar) bilan farq qiladi va monitor va 
boshqa periferik qurilmalar qatnashmasligi ham 
mumkin. Tarmoqlarda ishlatiladi. Serverlarda 
odatda xotiralar oshiriladi (TX va qattiq disklar) 
va 
yuqori 
tezlikdagi 
tarmoq 
interfeyslari 
o’rnatiladi. Serverlarda ma’lumotlar va dasturlar 
saqlanadi (ajratilgan fayl serverlar va server 
ilovalari). 
Server 
protsessorlari 
odatda 
foydalanuvchilar 
va 
ma’lumotlarga 
kirish 
huquqlarini 
boshqaradi. 
Hisoblashlar 
mijoz-kompyuterlarda amalaga oshiriladi.
SERVERLAR

---

Meynfreymlar oz’ida katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlashni 
markazlashtirgan katta kompyuterlarni tavsiflaydi. Foydalanuvchilar asosan 
ma’lumotlarni 
kiritish 
va 
chiqarishga 
mo’ljallangan 
terminallar 
(klaviatura+monitor) va/yoki ShK lar orqali murojaatni amalga oshiradilar. 
Ulangan terminallar soni odatda bir necha yuzlab bo’ladi.
Meynfreymlar yuqori ishonchliligi bilan xarakterlanadi.
Meynfreymlarning kuchi, ShK va serverlarga qaraganda ko’proq bo’lsada, 
ular ko’p emas. Lekin ular kiritish-chiqarish jarayonlarining yuqori tezligiga va 
doimiy xotiraning katta hajmlariga egalar.
Meynfraymlar juda qimmat turadi (bir necha million dollar). Katta 
tashkilotlarda ishlatiladi (banklar, aeroportlar, davlat idoralari). 
MEYNFREYMLAR

---

Superkompyuterlar – bu o’tgan 
asrning 60-yillarida paydo bo’lgan 
judayam 
kuchli 
tizimlar 
(kuchli 
protsessorlar). 
Katta 
hajmdagi 
murakkab hisoblashlarni talab qiladigan 
masalalarni yechish uchun ishlatiladi. 
Bir necha o’z million dollar turadi.
SUPERKOMPYUTERLAR

---

?

---

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT