Markaziy va tijorat banklarining ahamiyati va vazifalari.
Markaziy bank - kredit tizimining bosh banki bo'lib, mamlakatda pul-kredit siyosatini, emissiya jarayonlarini olib boradi.
Birinchi Markaziy banklar bundan qariyb uch yuz yil oldin tijorat banklarining rivojlanishi natijasida vujudga kelgan. Bular 1688 yilda tashkil qilingan SHved Riks Jiro banki, 1694 yilda tashkil qilingan Angliya banklaridir. Markaziy bank, ya'ni kredit tizimini boshqarib turuvchi, barcha banklar faoliyatini nazorat qilib turuvchi kredit institut sifatida namoyon bo'ladi.
Markaziy bank quyidagi asosiy funktsiyalarni bajaradi:
Jahonning barcha mamlakatlarida banknotlarni muomalaga chiqarish funktsiyasi Xulosa
Markaziy banklarning asosiy funktsiyalaridan biri hisoblanadi va bu aholida monopol huquqqa ega.
Davlatning oltin - valyuta zahiralarini boshqarish funktsiyasi. Markaziy bank davlatning oltin, qimmatbaho metall va kamyob toshlarni, valyuta zaxiralarini boshqaradi.
Markaziy banklar mamlakat valyuta zahiralarini o'zida yig'adi va bu zahiralar xalqaro hisob-kitoblarni amalga oshirish, to'lov balansi defitsitini qoplash va mamlakat milliy valyutasi kursining barqarorligini ta'minlash uchun ishlatiladi.
Pul - kredit siyosatining asosiy maqsadi milliy valyuta barqarorligini ta'minlash, valyuta kursi va foiz stavkalarini oqilona o'rnatish asosida inflyatsiya sur'atlarini kamaytirish, kreditdan foydalanishning samaradorligini oshirish va milliy iqtisodiyotning barqaror o'sishini ta'minlashdan iborat.
Saytlar:
OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil