Mavzu: Kvars

Tekstura. Qatqatli yoki donador teksturaga ega.
Rangi jigarrangdan qoragacha.
Xalq xo‘jaligida ishlatilishi. Koʻmirdan sanoatning turli sohalarida: elektroenergiya, metallurgiya uchun koks ishlab chiqarishda, energetik maqsadlarda yoqish uchun, kimyoviy qayta ishlash yoʻli bilan turli xil (300 dan ortiq) mahsulot olishda foydalaniladi. Qazilma koʻmirdan germaniy, galiy ajratib olinadi
Minerallar tarkibi. — kvars, gilli minerallar (asosan, kaolinitlar), dala shpatlari, pirit, markazit, karbonatlar va 51, A1, Gʻye, Sa, M$, K, N8, T1, siyrak va tarqoq elementlar (11, Oe, Sa, V va boshqalar) dan iborat. koʻmirda mineralli qoʻshimchalar manbai boʻlib, koʻmir hosil qiluvchi oʻsimliklarning noorganik tarkibiy qismlari, torf hosil boʻlgan joyga suv va shamol yordamida keltirilgan terrigen materiallar Torfzorlar ustini qoplaydigan jinslar paydo boʻlishi bilan torf hosil boʻlish jarayoni tugaydi. Nisbatan yuqori boʻlmagan t-ra va bosimda paydo boʻlgan diagenetik (zichlashish, choʻkindilarning degidratsiyasi, gaz ajralib chiqishi) va tiklanish xarakteriga ega boʻlgan biokimyoviy jarayonlar torflarni qoʻngʻir qoʻmirga aylanishiga olib keladi. Yuqori t-ra va bosimning uzoq muddatli taʼsiri natijasida qoʻngʻir koʻmirlar toshkoʻmirga, ular esa, antratsitlarga aylanadi (q. Qoʻngʻir koʻmir, Toshkoʻmir, Antratsit).
Yer bag‘rida yotish shakllari. Koʻmir hosil boʻlish jarayoni regional geologik jarayonlardan biri boʻlib, barcha kontinentlarning hududlarida kuzatiladi. Koʻmirli formatsiyalarning uzluksiz tarqalish maydoni bir necha km2 dan yuz ming km2 gacha, qalinligi bir necha oʻn m dan bir necha km gacha, ulardagi qatlamlar soni bir necha yuzga yetadi. Yirik masshtabdagi koʻmirlanish jarayoni platformali oblastlarga toʻgʻri keladi.




Migmatit (migma — qorishma) — granit tomirchalari bor metamorfik togʻ jinsi.
Minerallar tarkibi Granit tarkibli magmaning suyuq qatlamlari metamorfik jins (slanets)lar qatlamlari orasiga kirib qolishidan hosil boʻladi. M.ni oʻrganish magmatik jinslarning tarkibi va ular bilan bogʻliq konlarni qidirib topishda muhim ahamiyatga ega.
Migmatit gneystlar bilan bir xil, ammo minerallar tomirlari va qatlamlari mo'rtlashib, aralashib ketishi uchun mintaqaviy metamorfizmning eritilishiga yaqinlashadi.
Ushbu turdagi metamorfik tosh juda chuqur ko'mildi va juda qattiq tortildi. Ko'pgina hollarda, toshning qoraygan qismi ( biotit mitsa va hornblenddan iborat) kvarts va dala shpalidan tashkil topgan engilroq jinslarning tomirlari orqali o'tadi. Uning kıvırma nuri va qorong'u tomirlari bilan, migmatit juda chiroyli bo'lishi mumkin. Shu bilan birga, bu o'ta darajada metamorfizm darajasida minerallar qatlamlarga ajralib turadi va tosh aniq metamorfik deb tasniflanadi.
Agar aralashtirish bundan ham kuchli bo'lsa, migmatit granitdan ajralib chiqish qiyin bo'lishi mumkin. Geologlar bu metamorfizm darajasida hatto haqiqiy eritmaga ham taalluqli emasligi aniq emas, chunki geologlar anateksis (to'qimalarni yo'qotish) so'zini ishlatadilar.


Xulosa


Men mustaqil ishimda ,, Minerallardan Kvars, slyuda, hamda gips va tog’ jinslaridan qumtosh, ko’mir hamda migmatitlar mavzusida edi. Bunda har bir mineralga alohida ta’rif turi rangi, kimyoviy tarkibi, strukturasi va h.klar haqida yoritib berishga harakat qildim. Tog’ jinslariga keladigan bo’lsak turi, mineral tarkibi, xalq xo’jaligida qo’llanilishi, hamda kelib chiqishi haqida ma’lumotlar yozdim. Bunda kupgina kitoblardan foydalandim. Masalan ,,Kvras” ni olaylik KVARS — SiO₂ Past temperaturalarda barqaror bo‘lgan bu modifikatsiya umuman kvars deb ataladi; nomining kelib chiqishi noma’lum. Kvars er po‘stida eng ko‘p tarqalgan va puxta o‘rganilgad mineryallarskng biridir.