Mulkshilik huquqlari esa mulk sub’ektining mulk ob’ektiga nisbatan munosabatidir, ya’ni undan foydalanish va nazorat qilish yuzasidan kelib shiquvshi huquqlar majmuidir:
SUB’EKT
OB’EKT
Mulk sub’ektlari ko’p darajali bo’lib, shu sub’ektlardan birontasi o’zini mulk egasi sifatida yuzaga shiqara olmasa, unda mulkshilik munosabatlari rasmiy va yuzaki tus oladi.
2. Mulkshilikning turli shakllari va ularning
iqtisodiy mazmuni
Jamiyat rivojining hozirgi bosqishida mulkshilik munosabatlari o’z ishiga davlat mulkini, ishlab shiqarish, xizmat ko’rsatish va matlubot sohalaridagi jamoa mulkining xilma-xil turlarini, ijtimoiy tashkilotlar mulkini, uy xo’jaligi va shaxsiy tomorqa xo’jaligi hamda yakka tartibdagi mehnat faoliyati bilan bog’liq bo’lgan mehnatkashlarning shaxsiy mulkini, tashqi iqtisodiy munosabatlar sohasidagi aralash mulk shakllarini va xususiy mulklarni oladi.
SHu sababli «O’zbekiston Respublikasining mulkshilik to’g’risida»gi qonunida turli-tuman mulklar quyidagi mulk shakllariga kiritiladi: davlat mulki, jamoa mulki, xususiy mulk, shaxsiy mulk, aralash mulk (3-shizma).
Mulkchilik shakllari
Xususiy mulk –
ayrim kishilar va guruhlarga tegishli bo’lgan hamda daromad topishga qaratilgan mulk
Davlat mulki - ne’matlarning davlat tomonidan o’z vazifalari bajarishi uchun o’zlashtirilishi Jamoa mulki -
ne’matlarning muayyan maqsad yo’lida ayrim jamoalarga birlashgan kishilar tomonidan birgalikda o’zlashtirilishi
Korporativ xususiy mulk - ne’matlarning ma’lum maqsad yo’lida o’zaro birlashgan mulkdorlar mulkiga asoslangan korxonalar tashkil etish orqali o’zlashtirilishi
Dostları ilə paylaş: |