Mavzu: Ortish tushunish punklari va omborlari

Mustaqil ish
Mavzu:Ortish tushunish punklari va omborlari
Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Ortish-tushurish punktlari
   
3. 
   Avtomobil va avtopyezdlar ortish yoki tushurish
   
4. 
   Ortish-tushurish punktlarining o’tkazish qobilyati
   
5. 
   Xulosa
   
6. 
   Foydanilgan adabiyotlar
   

Kirish
Yuk ortish-tushirish punktlari shunday ob’ekt-ki, ularda yuklar jo’natiladi, qabul qilinadi, tayyorlanadi, saralanadi, saqlanadi, ortiladi, tushiriladi, tegishli xujjatlar rasmiylashtiriladi. Bunday punktlar doimiy va muvaqqat bo’lishi mumkin.
Doimiy punktlarda yuklarni ortish va tushirish uzoq vaqt davomida, muntazam bajariladi. Sanoat korxonalari, savdo-ulgurji bazalar, metallbazalar, elevetorlar va shunday punktlar sarasiga kiradi.
Muvaqqat punktlarda yuklarni ortish-tushirish ishlari qisqa muddat davomida yoki goh-goh bajariladi. Bularga don tozalash oqimlari, kichkina qurilish ob’ektlari kabilar kiradi.
Ortish-tushirish punktlari hududida maxsus maydonlar bo’lib, shu ishlarni bajarishga mo’ljallanadi. Ishlar mexanizatsiya yordamida bajarilishi uchun postlarga tegishli, yuk ko’taruvchi mashinalar bilan jihozlanadi. Bitta maydon chegarasidagi ortish-tushirish postlari ish fronti deyiladi. U postlar soniga, avtomobillar va yuk ko’tarish mexanizmlarining gabarit o’lchamlariga, ularning joylashish sxemasiga bog’liq.
Ortish-tushirish punktlarida postdan tashqari kirib kelish yo’llari va avtomobillarning manevri uchun maydonlar, yuklarni saqlash va yuzani saralash uchun omborlar, tarozu, xizmat va maishiy xonalar, ortish-tushirish amallarini bajarishdi qo’llaniladigan qurilmalar, asbob-uskunalar bo’lishi lozim.
Avtomobillarni joylashtirish sxemasini tanlashda omborlarning yuklar hovlisi hududida joylashuvi kirib borish yo’llarining bor-yo’qligi, ularning joylashuvi, ortish-tushirish mashinalarini eng yaxshi tarzda joylashtirish imkoniyatlari, transport vositalarining turi va sh.i. omillar hisobga olinadi.
Avtomobil va avtopoyezdlar ortish yoki tushirish fronti chegarasida to’g’ri yoki oqimli sistemaga muvofiq harakatlanganda ularni yonlama qo’yish sxemasi qulay. Bunda manevr qilish kerak bo’lmaydi, demak bir qism vaqt tejaladi, bundan tashqari, manevr uchun joy ham kerak bo’lmaydi. Shu bilan birga, bu sxema yukni faqat orqa bort orqali yoki kuzovning orqa eshigi orqali ortganda yoki tushirganda qulay.
Avtomobillarni ..... bilan joylashtirish yuk ramkalari bilan jihozlangan omborlarda ortish-tushirish ishlarida keng qo’llanadi. Bu sxema frontni qistiradi orqa bort yoki kuzovning orqa eshigi orqali ortish-tushirish ishlari qulay bo’lishini ta’minlaydi. Noqulayligi shuni, avtopoyezdlar uchun ortish-tushirish ishlarini bajarib bo’lmaydi va avtomobillarning manevriga vaqt ketadi.
Pog’onali joylashtirishda ortish-tushirish mexanizmlaridan foydalanish qulayligi ko’p.Yuk ortish-tushirish punktlari shunday ob’ekt-ki, ularda yuklar jo‘natiladi, qabul qilinadi, tayyorlanadi, saralanadi, saqlanadi, ortiladi, tushiriladi, tegishli xujjatlar rasmiylashtiriladi. Bunday punktlar doimiy va muvaqqat bo‘lishi mumkin. Doimiy punktlarda yuklarni ortish va tushirish uzoq vaqt davomida, muntazam bajariladi. Sanoat korxonalari, savdo-ulgurji bazalar, metallbazalar, elevetorlar va shunday punktlar sarasiga kiradi.Muvaqqat punktlarda yuklarni ortish-tushirish ishlari qisqa muddat davomida yoki goh-goh bajariladi. Bularga don tozalash oqimlari, kichkina qurilish ob’ektlari kabilar kiradi.
Ortish-tushirish punktlari hududida maxsus maydonlar bo‘lib, shu ishlarni bajarishga mo‘ljallanadi. Ishlar mexanizatsiya yordamida bajarilishi uchun postlarga tegishli, yuk ko‘taruvchi mashinalar bilan jihozlanadi. Bitta maydon chegarasidagi ortish-tushirish postlari ish fronti deyiladi. U postlar soniga, avtomobillar va yuk ko‘tarish mexanizmlarining gabarit o‘lchamlariga, ularning joylashish sxemasiga bog‘liq.
Ortish-tushirish punktlarida postdan tashqari kirib kelish yo‘llari va avtomobillarning manevri uchun maydonlar, yuklarni saqlash va yuzani saralash uchun omborlar, tarozu, xizmat va maishiy xonalar, ortish-tushirish amallarini bajarishdi qo‘llaniladigan qurilmalar, asbob-uskunalar bo‘lishi lozim.
Ortish-tushirish ishlarining fronti chegaralarida avtomobillar yonlama (3.1,a-rasm), taroqli (3.1,b-rasm), qiya burchakli yoki pog’onasimon (3.1,v-rasm) sxemalar bilan qo’llanadi.

1.3.1-rasm. Avtomobillarni ortish-tushirish postlariga joylash sxemalari
a – yonlama, b – taroqli, v – pog’onali.
Avtomobillarni joylashtirish sxemasini tanlashda omborlarning yuklar hovlisi hududida joylashuvi kirib borish yo’llarining bor-yo’qligi, ularning joylashuvi, ortish-tushirish mashinalarini eng yaxshi tarzda joylashtirish imkoniyatlari, transport vositalarining turi va sh.i. omillar hisobga olinadi. Avtomobillarni joylashtirish sxemasini tanlashda omborlarning yuklar hovlisi hududida joylashuvi kirib borish yo‘llarining bor-yo‘qligi, ularning joylashuvi, ortish-tushirish mashinalarini eng yaxshi tarzda joylashtirish imkoniyatlari, transport vositalarining turi va sh.i. omillar hisobga olinadi.
Avtomobil va avtopoezdlar ortish yoki tushirish fronti chegarasida to‘g‘ri yoki oqimli sistemaga muvofiq harakatlanganda ularni yonlama qo‘yish sxemasi qulay. Bunda manevr qilish kerak bo‘lmaydi, demak bir qism vaqt tejaladi, bundan tashqari, manevr uchun joy ham kerak bo‘lmaydi. SHu bilan birga, bu sxema yukni faqat orqa bort orqali yoki kuzovning orqa eshigi orqali ortganda yoki tushirganda qulay. Avtomobillarni ..... bilan joylashtirish yuk ramkalari bilan jihozlangan omborlarda ortish-tushirish ishlarida keng qo‘llanadi. Bu sxema frontni qistiradi orqa bort yoki kuzovning orqa eshigi orqali ortish-tushirish ishlari qulay bo‘lishini ta’minlaydi. Noqulayligi shuni, avtopoezdlar uchun ortish-tushirish ishlarini bajarib bo‘lmaydi va avtomobillarning manevriga vaqt ketadi.
Pog‘onali joylashtirishda ortish-tushirish mexanizmlaridan foydalanish qulayligi ko‘p. Ortish-tushirish punktlarining o‘tkazish qobiliyati. Punktlar, avtomobillar, ortish-tushurish ishlarida eng kam vaqt sarflashini ta’minlash kerak. Ortish va tushirish punktlarining muhim parametrlaridan biri ularning o‘tkazish qobiliyatidir. Bu qobiliyat vaqt birligi (odatda, 1 soat) ichida ortish yoki tushirish ishlari bajarilgan transport vositalarining maksimal soni (yoki yuklar hajmi, t) bilan o‘lchanadi. Punktning o‘tkazish qobiliyati avtomobillarning ish unumiga katta ta’sir o‘tkazadi va punktlar soniga bog‘liq.