Mavzu: O‘zbekiston Respublikasi mustaqilligi yillarida byudjet-soliq siyosatining rivojlanish bosqichlari va asosiy yo‘nalishlari Reja: Kirish. Asosiy qism

ASOSIY QISM
1. Byudjet-soliq siyosati haqida umumiy tushuncha
Mamlakatimizda ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarni izchil amalga oshirish, milliy iqtisodiyotni yangi davr darajasiga ko‘tarish, eksportga yo‘naltirilgan ishlab chiqarish tarmoqlarini vujudga keltirish va jahon iqtisodiyoti integratsiyasiga jadal kirib borish Byudjet-soliq siyosatini barqaror rivojlantirishni taqozo etadi. Hozirgi vaqtda mamlakatimiz ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyoti iqtisodiyotni modernizatsiyalash, ishlab chiqarishda tarkibiy o‘zgarishlarni amalga oshirish, iqtisodiyot tarmoqlarida zamonaviy texnika-texnologiyalarni joriy qilish va shu asosda raqobatbardoshlikka erishish, jahon bozorlaridan mustahkam o‘rin egallash, mamlakatimizning eksport salohiyatini oshirish kabi vazifalarni amalga oshirish bilan bevosita bog‘liq. Mazkur masalalarni ijobiy hal qilishda mamlakatning Byudjet-soliq siyosatidagi ishtiroki ham muhim o‘rin tutadi.
Fiskal (fiskal) siyosat - davlatning iqtisodiyotga ta'sir ko'rsatish maqsadida soliqlar va davlat xarajatlarini tartibga solish bo'yicha faoliyati.
Moliyaviy siyosatning maqsadlari quyidagilardan iborat:
iqtisodiy o'sish;
to'liq bandlik;
narx barqarorligi.
Zamonaviy byudjet siyosati iqtisodiy tartibga solishning quyidagi usullarini o'z ichiga oladi:
to'g'ridan-to'g'ri usullar - aniq belgilangan yo'nalishlarni byudjetdan moliyalashtirish (harbiy-sanoat kompleksini saqlash, ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish, fanni rivojlantirish va boshqalar);
bilvosita usullar - soliq tizimi orqali davlatning yalpi talab va yalpi taklifga ta'siri.
Soliq siyosati qonunchilikning soliq qonunchiligining shakllanishiga va natijada biz to'laydigan soliqlar miqdoriga bevosita ta'sir ko'rsatadigan qismidir.
Davlatning soliq-byudjet siyosati soliq va davlat xarajatlari sohasida olib boriladigan, aholining bandlik darajasini, mamlakatda barqaror iqtisodiyotni va, albatta, yalpi ichki mahsulotning doimiy o‘sishini ta’minlashga qaratilgan siyosatdir. Ushbu siyosat ko'pincha fiskal deb ataladi.
Ushbu siyosatning asosiy maqsadi yalpi talabni tartibga solish (ko'pincha ushlab turish). Iqtisodiyotni tartibga solish bu holda umumiy xarajatlar miqdoriga ta'sir qilish orqali sodir bo'ladi.
Ko'pgina moliya xodimlarida "fiskal" so'zi soliqlar bilan bog'liq. Umuman olganda, bu shunday - soliq va yig'imlar stavkalarini tartibga soluvchi siyosat.
Moliyaviy siyosatning maqsadlari nimalardan iborat?

• mamlakatda barqaror iqtisodiy o'sish;

  
  

• mehnat resurslarini ishga joylashtirish (ya'ni ishsizlik darajasini minimal darajaga tushirish);

  
  

• narxlarning barqaror darajasi (inflyatsiya har qanday mamlakat iqtisodiyoti uchun eng katta muammodir).

  
  

Davlat moliya siyosatining ikki turi mavjud: