Mavzu. Pеdаgоgik fikr tаrixi vа mаktаb аmаliyotidа o‘qituvchi mаhоrаti mаsаlаlаri. Pedagogik mahoratning asosiy komponentlari. Reja

Pedagogik mahorat fanining asosiy tarkibiy qismlari

1. Nutq malakasi va texnikasini mukammal o‘zlashtirish.

2. Tushunarli, ta’sirchan fikr va his-tuyg‘ularni so‘zda aniq ifodalash.

3. Mimik va pantomimic harakatlardan o‘z o‘rnida foydalanish.

4. Ma’noli va ochiq chehrali nigoh bilan qarash.

5. Hissiy psixik va tasodifiy holatlarda o‘z his-tuyg‘ularini jilovlay olish.

6. Turli vaziyatlarda tarbiyachiga xos bo‘lgan ijodiy kayfiyatni boshqarish.

7. Kulgi va tabassumda samimiylikni e’tirof etish.

8. O‘quvchilar bilan doimo yaxshi kayfiyat va rag‘batlantiruvchi munosabatda bo‘lish.

9. Savodli vas of adabiy tilda so‘zlashish.

10. Aniq imo-ishoralarni o‘z o‘rnida ishlata olish.

11. Ijodiy pedagogik qobiliyatini qo‘llay bilish.

12. Yuksak zamonaviy axborot texnologiyalari ca portal tizimidan erkin foydalana olish.

13. Muosharat odobiga rioya qilish.

2. Tushunarli, ta'sirchan fikr va his-tuyg`ularni so'zda aniq ifodalash.
O`qituvchi barkamol avlodni tarbiyalash jarayonida ishtirok etar ekan, nafaqat ma'naviy-axloqiy madaniyati bilan atrofdagilarga o'mak bo`lishi, shu bilan birga, pedagogik mahorat qirralarini namoyon eta olishi, yetuk o`qituvchi sifatida barkamol insonni tarbiyalashga, yuqori malakali kadrlarni tayyorlash ishiga o'zining munosib hissasini qo'shishi zarur.

Pedagogik mahorat - yuksak pedagogik tafakkur, ta'lim-tarbiya jarayoniga ongli, ijodiy yondashuv, metodik bilimlami samarali qo'llay olish qobiliyati bo`lib, u doimiy ravishda pedagogik bilimlami oshirib borish, o`hnish qadriyatlari, O`rta Osiyo mutafakkirlari ijodiy merosida yoritilgan murabbiylarni tayyorlash to'g'risidagi ma'lumotlar hamda zamonaviy axborot texnologiyalari, portal yangiliklaridan xabardor bo'lish, ilg'or xorijiy davlatlarning o'qituvchilar tayyorlash texnologiyalarini nazariy jihatdan o`rganish jarayonida tarkib topadi. Yosh o`qituvchilarning, shuningdek, ta'lim muassasasida bir necha yillik mehnat stajiga ega bo'lgan o`qituvchilarning pedagogik mahoratga ega bo`lishlari o`zlarini kasbiy jihatdan takomillashtirib borish yo'lida bir qator shartlarga amal qilishi hisobiga rivojlanib boradi. Ulami quyidagi vositalar asosida yanada rivojlantirish mumkin:

1. Mustaqil o`qib-o`rganish (pedagogika fanida ro'y berayotgan eng so'nggi yangiliklar haqida ma'lumotlami beruvchi yangi adabiyotlar, Internet materiallari, portal tizimi, vaqtli matbuot sahifalarida chop etilayotgan ma'lumotlar, shuningdek, ilg'or texnologiyalar bilan tanishib borish, ularda ilgari surilayotgan g`oyalami umumlashtirish, xulosalash asosida mustaqil loyihalami tayyorlash).
2. Tajribali ustoz o`qituvchilar faoliyatini o'rganish (ta'lim muassasasidan chetga chiqmagan„holda tashkil etilib, vaqt va iqtisodiy nuqtai nazardan samarali sanaladi. Tajribali o'qituvchilar faoliyatini o'rganish, ular tomonidan tashkil etilayotgan mashg`ulotlami kuzatish, tahlil qilish asosida amalga oshiriladi. Bu borada olingan taassurotlami umumlashtirish asosida xulosa chiqarish maqsadga muvofiqdir).
3.O‘qituvchi xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish kurslari va institutlarida kasbiy malaka va ko`nikmalarni oshirib borish.
4. Doimiy ravishda ilmiy anjumanlar (nazariy va amaliy konferensiya hamda seminarlar, pedagogik o'qish hamda treninglar) da faol ishtirok etish.
agogik va psixologik bilimlarga ega bo'lishi, hamda insoniylik, izlanuvchanlik va fidoyilikni o'zida tarkib toptirishi lozim. I.P. Rachenko pedagogik mahoratni pedagogik san'atning bir qismi sifatida ta'riflab, shunday yozadi: "Pedagogik mahorat deganda o'qituvchining pedagogik-psixologik bilimlarni, kasbiy malaka va ko`nikmalarni mukammal egallashi, o`z kasbiga qiziqishi, rivojlangan pedagogik fikrlashi va intuitsiyasi, hayotga axloqiy-estetik munosabatda bo'lishi, o`z fikr-mulohazasiga ishonchi va qat'iy irodasi tushuniladi". Tadqiqotchilarning fikriga ko'ra, quyidagi to'rtta komponent pedagogik mahoratning asosiy tashkil etuvchilari hisoblanadi: