Mavzu: psixodiagnostika metodlari

1-jadval. Psixodiagnostik metodikalar klassifikatsiyalari asoslari

Psixodiagnost-ning tadqiqot natijalariga ta’siri	Psixodiagnostika predmeti
	Qobiliyatlar va psixik funksiyalar	Shaxs xususiyatl ari	Kognitiv tuzilma va sub’ektiv tajribaning boshqa individual xarakteristikasi	Motivat siya va munosa batlar	Muloqot va ozaro faoliyat ning tavsifi
Minimal
O‘rta
Maksimal

Psixologik tadqiqotni o`tkazishga qo`yiladigan talablar:
 Tadqiqotni tashkil qi`lish tekshiruvda qo`llaniladigan metod va metodikalarni tanlash hamda sinab ko`rishni (pilotaj tekshiruv ) o`z ichiga oladi. Tadqiqotga tayyorgarlik jarayonida tekshiriluvchilar va ularning soni aniqlanadi.
Tadqiqot metodi – bu tadqiqotchini qiziqtirgan ma`lumotni qo`lga kiritish yo`li, vositasidir.
Tadqiqot metodikasi – bu psixik jarayonlar va ularning xususiyatlari to`g`risidagi zarur ma`lumotni qo`lga kiritish uchun qo`llaniladigan konkret usul va vositalar majmuidir.
Barcha metodlarni L.F.Burlachuk bo`yicha tadqiqotchilik va diagnostik metodlarga ajratish mumkin. Tadqiqotchilik metodlari o`z navbatida quidagi turlarga bo`linadi:

• 
  Noeksperimental metodlar.
  
• 
  Eksperimental metodlar.
  

Noeksperimental metodlarga kuzatish, suhbat, faoliyat mahsulini o`rganish metodlarini kiritish mumkin.
Eksperimental metodlar tadqiq qlinayotgan omillarni o`rganish uchun maqsadga qaratilgan sharoitlarni yaratishga asoslanadi va tadqiqotchining sinaluvchi faoliyatiga faol tarzda aralashish imkoniyatini beradi.
Ushbu metod negizida psixologiyada an`anaviy bo`lgan ko`p sonly laboratoriya va tabiiy eksperiment metodikalari yaratiladi.
Psixodiagnostik metodning asosiy xususiyati uning o`lchash-tekshirish xarakterda ekanligida bo`lib, shu tufayli o`rganilayotgan holatni miqdoriy hamda sifatiy tavsiflashga erishiladi.
L.F.Burlachuk fikriga ko`ra, psixodiagnostik metodlarni uch xil yondashuv asosida tasniflash mumkin.

Ob`ektiv yondoshuv - diagnostika faoliyatni bajarish samaradorligiga qarab amalga oshiriladi.
Sub`ektiv yondashuv – sinaluvchining o`zi haqida bergan ma`lumotlari, o`z-o`zini tavsiflash va baholash asosida diagnostika qilinadi.
Proyektiv yondashuv – tashqi jihatdan neytral, noaniq stimul bilan o`zaro ta`sirni tahlil qilish asosida diagnostika qilinadi.
Akimova M.K., Gurevich K.M. bo`yicha hozirgi zamon psixodiagnostikasida mavjud bo`lgan vositalarni sifat darajasiga ko`ra ikki guruhga bo`lish mumkin:

•