Mavzu: Ratsional ovqatlanish tamoillari Reja

Asosiy almashinuv quvvati – bu insonning jismoniy tinch holatda (masalan, uyquda) hayotiy muhim jarayonlari (hujayralarda modda almashinuvi, nafas olish, qon aylanishi, ovqat hazm bo‘lishi, asab tizimi) va mushaklar tonusini qo‘llab – quvvatlash uchun zarur bo‘lgan energiya.

Asosiy almashinuv quvvati – bu insonning jismoniy tinch holatda (masalan, uyquda) hayotiy muhim jarayonlari (hujayralarda modda almashinuvi, nafas olish, qon aylanishi, ovqat hazm bo‘lishi, asab tizimi) va mushaklar tonusini qo‘llab – quvvatlash uchun zarur bo‘lgan energiya.

U inson jinsi, bo‘yi. tana vazni va tuzilishi, yoshi, ichki a’zolardagi gormonlar muvozanati hamda boshqa qator omillarga bog‘liq. Shuningdek, asosiy almashinuv uchun zarur bo‘lgan energiyaga yil fasli, iqlim, ham sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Tinch holatda organizm ehtiyoji uchun zarur bo‘lgan quvvat tana mushaklari og‘irligi va yog‘ to‘qimalari miqdori bilan ham uzviy bog‘liq.

Erkaklarda asosiy almashinuv ko‘rsatkichi ayollarga nisbatan 10 % ko‘proq.

Ovqatning spesifik - dinamik ta’siri – bu oziq - ovqatlarni organizmga singishi uchun sarflanadigan quvvat. Uning eng ko‘pi (30-40 %) oqsillarni undan so‘ng yog‘larni (4-14 %) va nihoyat uglevodlarni (4-7 %) o‘zlashtirish uchun sarflanadi. Turli xil oziq - ovqatlar ya’ni aralash tarkibli taom iste’mol qilganda asosiy almashinuv ko‘rsatkichi 10 % ni tashkil etadi.

Ovqatning spesifik - dinamik ta’siri – bu oziq - ovqatlarni organizmga singishi uchun sarflanadigan quvvat. Uning eng ko‘pi (30-40 %) oqsillarni undan so‘ng yog‘larni (4-14 %) va nihoyat uglevodlarni (4-7 %) o‘zlashtirish uchun sarflanadi. Turli xil oziq - ovqatlar ya’ni aralash tarkibli taom iste’mol qilganda asosiy almashinuv ko‘rsatkichi 10 % ni tashkil etadi.

Tibbiyotda boshqariladigan quvvat sarflash iborasi mavjud bo‘lib, bu jismoniy faollik natijasida yo‘qotiladigan energiya hisoblanadi va 40 % ni tashkil etadi. Har bir insonning bir kecha – kunduzlik sarflaydigan energiyasidan kelib chiqib qabul qilinayotgan va sarflanayotgan energiya miqdoriga qarab ovqat ratsionini tuzish mumkin.